Pas-de-Calais - Een der dichtstbevolkte departementen van Frankrijk, 6752 K.M.2, in 1911 met 1.068.000 inw. Voor een groot gedeelte valt het samen met het oude graafschap Artois. Het bestaat uit krijtheuvelland en -tafelland, dat zich tot ruim 200 M. verheft. De kust is gedeeltelijk een steile krijtkust, waarvoor soms een smalle, met duinen bedekte zandstrook ligt.
Het Z.W. is bedekt met prachtige weiden, in het N. vindt men meer bouwland. Het kolenbekken van N.-Frankrijk omvat in dit departement de streek Bethune en Lens. Hoofdstad is Arras (Atrecht). Er is in den Europ. oorlog veel verwoest.
