Ngèlmoe - of Èlmoe, Jav. uitspraak van het Arab. Tim = wetenschap (Mal. ilmoe); op Java, ook wel elders, verstaat men daaronder in het bijzonder bovennatuurlijke wetenschap, door middel waarvan men allerlei doeleinden bereiken kan (rijkdom, onontdekt stelen, vrijwaring tegen brand, enz.). Vooral op Java wordt aan de krachtdadige uitwerking dezer Ng. nog veel geloof geslagen. De bij iedere Ng. behoorende tooverspreuken heeten in het Jav. rapal of lapal, van het Arab. lafth = woord. Meestal behoort er, behalve de kennis der rapal’s, nog een bepaalde leefregel, Jav. lakoe, bij.
Van het standpunt der Moh. wetgeleerden uit worden sommige ngèlmoe’s als geoorloofd beschouwd ; deze heeten in ’t Jav. Ng. santrian (van santri = Moh. theol. student), tegenover de Ng. pasèk, of kettersche, heidensche Ng. — Litt. voor Java o. a. Harthoorn in Meded. Ned. Zendel. Gen., D . IV, Poensen in id. D . 8. In het algemeen: Snouck Hurgronje, De Islam in N.-I. (Groote Godsd. Dl. II).
