Gelijkrichter - toestel voor het omzetten van een wisselstroom in een gelijkgerichten stroom. De wisselstroom wordt door den g. op de juiste oogenblikken, in overeenstemming met het periodental, in- en omgeschakeld, zoodat de gelijkgerichte stroom pulseerend is, d.w.z. uit een snelle opvolging van stroomstooten in dezelfde richting bestaat. De werking van den g. kan zijn:
1) mechanisch: een anker wordt door den wisselstroom in schommelende beweging gebracht en schakelt daaraan verbonden contacten op de juiste oogenblikken in en uit;
2) chemisch: de wisselstroom wordt door een vloeistof geleid, waarbij, tengevolge van den stroom, aan de electroden zoodanige verbindingen ontstaan, dat de stroom in de eene richting nagenoeg geen, in de andere richting een zeer grooten weerstand ondervindt; zoo bedekt zich b.v. een aluminiumplaat in eene alkalische oplossing met een gelijkrichtende laag.
3) met kwikdamp: indien in een luchtledige buis een der electroden uit kwik bestaat, waarvan de damp de buis dus vult, kan de stroom slechts in ééne richting doorgaan, zoodanig dat de kwikelectrode de kathode vormt. Omtrent de kwikdamp-g., welke in de practijk de meeste toepassing vindt, kan nog worden vermeld, dat eene spanning van eenige duizenden Volts noodig is om den stroom het eerst te doen doorgaan. Is de stroom eenmaal ontstaan, dan is slechts ± 15 Volt voldoende om dezen te doen voortduren. Wordt die spanning een uiterst klein tijdsdeel nul, dan is weder de hooge spanning noodig om den stroom te doen ontstaan. Teneinde bij deze eigenschappen gelijkrichting van wisselstroom te kunnen verkrijgen wordt gebruik gemaakt van eene hulpspanning, twee of meer anodes, omkippen van de buis of een hulpanode onmiddellijk nabij de kathode. G. worden voornamelijk gebruikt voor het laden van accumulatoren uit een wisselstroomnet voor kleinere inrichtingen b.v. niet te groote telefooncentrales of telegraafkantoren.
