Electromagnetisme - deel der electriciteitsleer,dat zich bezighoudt met de magnetische krachten,die door electrische stroomen worden opge-wekt. De werking van een electrischen stroom op eene magneetnaald is in 1817 ontdekt door den Deenschen natuurkundige Oersted, terwijlze verder is onderzocht door Ampère, Biot en Savart, e.a. Biot en Savart vonden o.a., dat de magnetische kracht in de nabijheid van een langen rechten geleider, waar een electrische stroom door loopt, omgekeerd evenredig is met den afstand tot dien geleider, terwijl tevens werd aangenomen, dat ze evenredig was met de stroomsterkte. Later gelukte het, de magne-tische kracht voor te stellen als afkomstig te zijn van de elementen van den electrischen stroom,die alle verschillend van richting zijn; ieder element zou een deel van de magnetische kracht tengevolge hebben. (Wet van Biot en Savart).De richting van de magnetische kracht is in rechtsche cyclische orde met de richting van den stroom; ze kan bepaald worden door middel van den regel van Ampère: wanneer iemand zoo geplaatst wordt, dat de electrische stroom bij de voeten het lichaam intreedt en bij het hoofd het weer verlaat, dan zal hij, ziende naar een magnetischen Noordpool, dezen in de richting der uitgestoken linkerhand zien uitwijken.Het e wordt beheerscht door het eerste drietal hoofd vergelijkingen van Maxwell:
Onder de totale stroomdichtheid verstaat Maxwell de som van de dichtheid van den ge-leidingsstroom en die van den verschuivings-stroom. Aan dezen laatsten kende Maxwell het eerst magnetische werking toe. Later is de juistheid hiervan door de proeven van Hertz gebleken. In eene middenstof van constante permeabiliteit kan de magnetische kracht worden afgeleid van een z.g. vectorpotentiaal,waarvan de componenten met die der stroom-dichtheid op dezelfde wijze samenhangen als de electrostatische potentiaal met de ladings-dichtheid. Het blijkt dan, dat op die wijze de wet van Biot en Savart kan worden verkregen.De vectorpotentiaal is in het geheele veld bruikbaar, ook binnen de stroomgeleiders.Anderzijds kan de magnetische kracht buiten de stroomgeleiders in eene middenstof van constan-te samenstelling ook van een scalairen magneti-schen potentiaal worden afgeleid, op dezelfde wijze als de electrische kracht van den electrosta-tischen potentiaal.
Deze scalaire magnetische po-tentiaal is gelijk aan het product van de stroom-sterkte met den openingshoek, waaronder de stroomgeleider wordt gezien. Deze potentiaal is meerwaardig, bij het doorloopen eener gesloten lijn, die om den doorstroomden geleider heenloopt,verandert de waarde met , wanneer I de stroomsterkte is. Is de middenstof niet overal constant van samenstelling, dan komt er bij den scalairen potentiaal nog een stuk, afkomstig van de zich in dat geval vormende magnetische ladingen. In het electromagnetische veld is eene hoeveelheid magnetische energie opge-hoopt, die per eenheid van volume gelijk is aan BH, waarin H de magnetische kracht, B de magnetische inductie voorstelt.
