Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 22-12-2018

Electromagneet

betekenis & definitie

Electromagneet - magneet, waarbij het mag-netisme wordt opgewekt met behulp van een electrischen stroom. Daartoe bestaat een e. uiteen weekijzeren kern, waaromheen draad-windingen zijn gelegd, die door een electrischen stroom doorloopen worden. Voor de kern wordt week ijzer gebezigd, daar dit eene groote per-meabiliteit bezit en dientengevolge de mag-netische inductie eene hooge waarde bereikt.Teneinde den verzadigingstoestand van het ijzer bij een niet al te sterken stroom te kunnen bereiken, moet de ijzeren kern liefst zooveel mogelijk gesloten zijn. Bij den e. van Ruhmkorff is deze rechthoekig gebogen en draagt zware klossen nabij de plaats, waar die ijzeren kern onderbroken is en het magnetische veld in lucht tot stand komt.

Dit laatste kan door de onderbreking in de kern klein te maken, en door gebruik te maken van eigenaardig gevormde poolstukken, zeer sterk worden gemaakt. De nieuwere e. berusten op ongeveer hetzelfde be-ginsel. Bij den ringelectromagneet van du Bois is nagenoeg de geheele ijzeren kern be-wikkeld, eveneens bij den door denzelfden na-tuurkundige geconstrueerden halfringelectromag-neet; door middel van waterkoeling wordt een groot deel van de Joule’sche warmte, die in de draden wordt ontwikkeld, afgevoerd. De e. van Weiss is veel zwaarder gebouwd; deze draagt alleen klossen in de nabijheid der lucht tusschen-ruimte, en is eveneens van waterkoeling voor-zien. Met behulp van de nieuwere e. kan een magnetisch veld van bijna 60.000 eenheden(gauss) in eene kleine ruimte (5 a 10 m.M.middellijn, 1 a 2 m.M. dikte) worden verkregen.Vaak worden ook e. gebezigd om lasten te dragen,het draagvermogen van een e. is gelijk aan wanneer S de dragende oppervlakte van den magneet is, en B de magnetische inductie.Teneinde deze, en daarmede het draagvermogen,zoo groot mogelijk te maken, is het wenschelijk,een zooveel mogelijk gesloten ijzercircuit te heb-ben, waardoor de magnetische inductielijnen kun-nen verloopen. — De e. wordt op allerlei gebied veelvuldig toegepast: bij den bouw van dynamo-machines en electromotoren, voor apparaten tot het transport van ijzeren voorwerpen, voor het sorteeren van ijzer uit allerlei andere materialen,enz. Ook den medicus is de e. een gewenscht hulpmiddel, o. a. tot het verwijderen van ijzerensplinters, die in het lichaam (bv. het oog) zijn gedrongen. Een nieuwe toepassing is die, bij het onderzoek van darmkanaal-stoornissen. Het darmkanaal wordt met ijzeroxyde gevuld en deels tegen den buikwand gebracht, waarbij, door regelmatig verbreken en sluiten van den electrischen stroom, verslappingen van de zgn.peristaltische darmbeweging behandeld kunnen worden.

< >