Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2018

Drechterland

betekenis & definitie

Drechterland - waterschap in N.-Holland, het Oostelijkste der vier ambachten van W -Friesland. De groote West-Friesche zeedijk, ter hoogte van 3 68 tot 4 M. + A. P., beschermt het tegen de zee. Door binnendijken is D. gescheiden van de ambachten: 4 Noorderkoggen en Geestmerambacht. In ’t Z. grenst het aan ’t gebied van den Schermerboezem.

De grensscheiding, die bijna overal een hoogte heeft van 0.50 M. + A. P , begint bij den zeedijk te Wervershoof en loopt langs Avenhorn tot de zee bij Schardam. Het laatste stuk, de Oudendijk en Slimdijk, is 1.25 M. + A. P. D. onderhoudt zijn eigen zeedijk en draagt bij in het onderhoud van de meeste afscheidende binnendijken. Vroeger werden de onkosten van het waterschap, ieder voor ¼ deel, gedragen door de 4 koggen, waarin het was verdeeld (Ooster-, Middel-, Zuider- en Westerkogge). Nu worden deze lasten per H.A. omgeslagen en dienen de koggen slechts voor de verkiezing van het dagelijksch bestuur van het ambacht. De koggen zijn weer onderverdeeld in bannen, die in hoofdzaak overeenkomen met de gemeenten. Het bestuur bestaat thans (reglement van 1864) uit 1 dijkgraaf en 12 heemraden (uit iedere kogge 3) als dagelijksch bestuur en 23 hoofdingelanden. Hoofdingelanden maken de voordrachten op, waaruit de Koningin dijkgraaf en heemraden kiest; ze worden zelf gekozen door de ingelanden, uit iedere banne één. Houdt het bestuur van het ambacht zich uitsluitend bezig met het onderhoud van de dijken, de zorg voor de belangen der onderdeelen is aan de afzonderlijke polders, bannen en gemeenten.

Soms komen de polders, waaruit D. bestaat, geheel overeen met de bannen; groote polders, zooals b.v. het Grootslag, dat het geheele N.O. van D. tusschen Wervershoof en Enkhuizen beslaat, omvatten verscheidene bannen. In dit geval wordt het polderbestuur gekozen uit de verschillende bannen, waaruit de polder bestaat. Iedere polder vormt een eenheid voor de afwatering. Zij slaan bijna alle, onafhankelijk van elkaar, direct op zee uit, met stoomgemalen of molens. De droogmakerijen van D. zijn alle klein (b.v. de Oude Meer bij Andijk, die slechts 12 H.A. groot is en slechts aan één eigenaar behoort, die alle kosten draagt); de grootste is de Baarsdorpermeer. Zeer nauw zijn de connecties van de Beschoterpolder met Schermerboezem: de Schermerb. ontvangt al het water van dezen polder.

D is een der belangrijkste land- en tuinbouwstreken van Nederland, bovenal in het gebied tusschen Hoorn en Enkhuizen: de Streek. De landbouw levert aardappelen (Andijk, Hoogkarspel), landen tuinbouwzaden, mosterdzaad, karwei, boonen, erwten, bloemkool, sluitkool, meirapen, terwijl er ook ooftteelt is (meest als bijbedrijf naast de veeteelt te Venhuizen, Wijdenes, de Bangert). De veeteelt levert Edammerkaas. Van D. is 3274 H.A. bouwland, 11.560 H.A. grasland, 2330 H.A. tuinland. De economische toestand is goed, bijna de helft wordt door de eigenaars zelf geëxploiteerd, hoewel in de groote bedrijven steeds meer verpacht wordt. De meeste bedrijven zijn vrij klein (± 5 H.A.). Vaak heeft verpachting plaats van ouders aan kinderen; nergens in Nederland vindt men dat zoo sterk.