Darwin (charles) - Darwin (Charles Robert), geb. 12 Februari 1809 te Shrewsbury, overl. 19 April 1882 te Down; een van de beroemdste natuuronderzoekers van alle tijden, hoofdgrondvester van de afstammingsleer. Zijn voorstelling, dat alle dieren en planten varieeren en dat kleine variaties onder den invloed van de natuurkeus zich zouden ophoopen en tot constante rassen en soorten worden, bestempelt men met den naam Darwinisme. Studeerde te Cambridge, maakte van 1831-36 een reis als natuuronderzoeker aan boord van het oorlogsschip Beagle (Journal of Researches into the Natural History and Geology of the Countries visited during the voyage of H.M.S. Beagle round the World. (London 2d edition 1845).
Leerde op deze reis feiten kennen, die hem deden twijfelen aan de onveranderlijkheid van de soort, waarom hij besloot na terugkeer in Engeland dit vraagstuk verder te bestudeeren. Daartoe opgewekt door een stukje van Wallace van dezelfde strekking, publiceerde hij in 1859 zijn Origin of Species by means of Natural Selection, oorspronkelijk bedoeld als voorloopige mededeeling, maar hoofdwerk geworden. Verdere hoofdwerken op het gebied van de afstammingsleer: The Variation of Animals and Plants under Domestication (London 1868); The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex (London 1871); The Expression of the Emotions in Man and Animals (London 1872).
In meer verwijderd verband tot zijn leer staan de onderzoekingen over de bestuiving der bloemen: On the various contrivances by which Orchids are fertilised by Insects (London 1862); The Effects of Orosss and Self Fertilisation in the Vegetable Kingdom (London 1876); The Different Forms of Flowers on Plants of the Same Species (London 1877); verder over de bewegingen der planten samen met zijn zoon Francis uitgevoerd: The Power of Movement in Plants (London 1880), over het ontstaan van tuinaarde door de werking van regenwormen, overklimplanten, over insectenetende planten, enz. Al deze werken zijn in verschillende edities verschenen, de hoofdwerken een aantal malen; zij werden in alle beschaafde talen der wereld vertaald. Ook in het Nederlandsch bestaan er verschillende uitgaven van zijn werken. Zijn hoofdwerk werd voorafgegaan door zeer uitvoerige monografieën van verschillende diersoorten (vooral Cirripedia) en door geologische onderzoekingen. Deze laatste hebben ook in hooge mate bevruchtend ingewerkt op de palaeontologie en historische geologie. Rechtstreeks heeft hij zich met geologische vraagstukken bezig gehouden door zijn onderzoekingen omtrent koraalriffen, welke zijn verschenen in: The Structure and Distribution of Coral Reefs (1e druk 1842, 2e druk 1875, 3e druk 1889).
Dit werk bevat de beschrijving van talrijke koraalriffen, atollen en vulkanische eilanden in den Stillen Oceaan, bezocht tusschen 1832 en 1837. De bouwwerken der koralen worden ingedeeld in het drietal groepen, dat nog heden ten dage algemeen geldig is: atollen, barrièreriffen en kustriffen. Het ontstaan der verschillende vormen wordt in verband gebracht met een saeculaire daling van het centrale gedeelte van den Stillen Oceaan. Beschouwingen over vulkanen sloten zich bij deze onderzoekingen aan. In 1846 verscheen Geological observations in British Guyana.
