Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-11-2018

Catharina

betekenis & definitie

Catharina - 1) C. van Alexandrie (Heil. martelares, bij de Grieken de altijd reine genoemd, eene der meest gevierde heiligen van het Oosten en van het Westen, behoort ook tot de 14 noodhelpers. Volgens de legende eene geleerde, ongehuwde vrouw te Alexandrië uit koninklijk geslacht, overwon in het disputeeren 60 philosofen en bekeerde ze; werd onder keizer Maxentius (306) onthoofd, nadat het rad, waarmee zij zou gemarteld worden, uit elkaar gesprongen was. Engelen, naar men zegt, brachten het lijk naar den berg Sinaï, waar Justiniaan I het later naar haar genoemde klooster bouwde, en waar zooals beweerd wordt haar gebeente in de 8ste eeuw gevonden is. Historisch is slechts het feit van haar marteldood; al ’t overige is legendarische opsmuk.

Sporen van haar vereering komen ’t eerst in de 8ste (9e) eeuw voor. In de Middeneeuwen werd de legende in proza en poëzie veel bewerkt en door de kunst gaarne voorgesteld (huwelijk van C. met het kindje Jezus, dispuut met de philosofen, enz.). Philosofische faculteiten kozen haar tot patrones (’t eerst Parijs) en vierden plechtig haar feest. Zij wordt afgebeeld met kroon, rad, zwaard, boek, enz. Feestdag 26 November. — 2) C. van Bologna, Heil., geb.

8 Sept. 1413 te Bologna uit voorname familie, 9 Maart 1463 aldaar overl.; eerst hofdame van prinses Margaretha van Este, sedert 1432 Claris te Ferrara, 1467 abdis te Bologna. Wonderen, voorspellingen, duivelsche aanvechtingen worden van haar vermeld. De ondervindingen van haar mystiek leven schreef zij neer in Revelationes s. de septem armis spiritualibus (Venetië 1611); ook een Latijnsche hymne op de 6 eerste geheimen van den rozenkrans wordt haar toegeschreven. Haar lichaam wordt ongeschonden in een kapel van haar klooster te Bologna bewaard en vereerd; 1724 heilig verklaard. Feestdag 9 Maart. — 3) C. van Genua, Heil., geb. 1447 te Genua uit het beroemde adelijk geslacht der Fieschi, 16 Sept. 1610 aldaar overl., na een vrome jeugd huwde zij in 1463 met den lichtzinnigen patriciër Giuliano Adorno (daarom genoemd Flisca Adurna), die haar, ten slotte door haar bekeerd, verarmd als weduwe achterliet. Als lid van de Lombardische Annunciatenorde wijdde zij zich voortaan in het hospitaal Pammatone aan heldhaftige ziekenverpleging en aan zeer strenge, door buitengewone verschijningen begenadigde ascese. Volgens haar openbaringen is dikwijls een ook door theologen geschatte verhandeling over het vagevuur en geestelijke gesprekken tusschen de ziel en God, onder den titel „Theologie der liefde van de H. C. van G.” uitgegeven; vgl. Emile Erens, Heil.

C. v. G., Dialogen en Verhandelingen, uit den oorspronkelijken Ital. tekst vertaald. 1737 heilig verklaard. — 4) C. van Ricci, Heil., geb. 2 6 April 1636 te Florence uit de adellijke familie der Ricci overl. 1 Febr. 1690 te Prato; trad op zeer jeugdigen leeftijd te Prato bij Florence in het klooster San Vincenzo, waar zij novicenmeesteres, 1547 subpriorin, 1560 tot haar dood priorin was. Haar heilig, dikwijls ecstatisch, door ziener- en wondergave uitmuntend leven verwierf haar ook buiten het klooster veel vereerders en leerlingen; zij stond in briefverkeer met beroemdste persoonlijkheden van haar tijd, zoo met den H. Philippus Nerius en de H. Magdalena van Pazzi. Haar brieven gelden als klassiek (uitg. van Cesare Guasti, Prato 1861, Florence 1890); Benedictus XIV heeft haar heilig verklaard 6 Oct. 1746. Feestdag 13 Februari. — 6) C. van Zweden (Vastanensis, d. i. van Wadstena), geb. 1331 als kind van de H. Brigitta, overl. 24 Maart 1381 te Wadstena; sinds 1345 gehuwd met den vromen edelman Eggart van Kürnen, volgde in 1349 haar moeder naar Rome en leefde, toen haar gemaal in het vaderland stierf, 23 jaar met haar (1372 pelgrimstocht naar Jeruzalem), bracht in 1373 haar gebeente naar Zweden; 1374 overste van het Brigittenklooster te Wadstena, 1375—80 weer te Rome, om de canonisatie van Birgitta aanhangig te maken, kreeg bevestiging van het klooster Wadstena en van den regel. Innocentius VIII stond (1474) haar vereering toe. Feestdag 22 Maart.