Anzengruber (ludwig) - Oostenrijksch tooneel- en romanschrijver (1839-’89). Zelf van geringe afkomst en met weinig wetenschappelijke ontwikkeling, leerde A. als zwervend tooneelspeler het volk en de boeren door en door kennen; even vertrouwd werd hij met de oude Oostenrijksche volksdrama’s en hiervan ging hij uit. Akademische korrektheid kent A. niet: technische fouten komen vaak voor, ook wel eens tooneelen, die slechts voor uiterlijk effect geschreven zijn. Dan merkt men in vele stukken nog te duidelijk de didactische bedoelingen van den schrijver.
En toch is A. een groot tooneelschrijver, al was het alleen om zijn voortreffelijke boerenfiguren. — Eerst in 1870 werd A. beroemd en wel door zijn Der Pfarrer von Kirchfeld. Dit tijdens den Kulturkampf geschreven ernstige stuk richt zich even als het vroolijke Die Kreuzelschreiber tegen het machtsmisbruik der Katholieke kerk. — Hooger nog dan de, in een zelfbedacht dialect geschreven boerenstukken (w.o. Der Meineidbauer, Der Doppelselbstmord) staat Das vierte Gebot, een Weensch volkstuk, dat eene ernstige vermaning tot ouders richt. Ook Anzengruber’s dorpsromans en -novellen mogen met eere genoemd worden. Der Sternsteinhof (’86) behoort met zijn onopgesmukte schildering van de wereld en de menschen reeds tot de latere realistische kunstrichting in Duitschland.
