v./m. (-oliën), zware vloeibare produkten, die als residu zijn ontstaan bij de verwerking van aardolie, bruinkool, steenkool, olieschalie en die voor uiteenlopende verwarmingsdoelen worden gebruikt.
(e) Stookoliën komen in een veelheid aan kwaliteiten in de handel. Meestal wordt de kwaliteit aangegeven door opgave van de viscositeit, zoals bepaald in een Redwood-viscosimeter bij 100 °F (b.v. 350 s, 800 s, 3500 s). Stookolie dient als regel voor het verstoken voorverwarmd te worden. Afhankelijk van de viscositeit geschiedt het voorverwarmen van de stookolie voor het in de branders komt (350 s) of reeds in de opslagplaats en de transportleidingen (800 s). De branders zijn aangepast aan de viscositeit van de olie. Bij veel kleine installaties, b.v. voor centrale verwarming, ontbreken voorverwarmingsvoorzieningen zodat alleen een oliedestillaat kan worden verstookt, dat grotendeels uit gasolie bestaat en duurder is dan residustookolie. De in gebruik zijnde branders zijn: drukverstuivingsbranders, luchtverstuivingsbranders, drukstoomverstuivingsbranders, cupverstuivingsbranders.
Stookolie wordt toegepast in stoomketels, als brandstof voor centrale verwarmingen en voor verwarmingsdoeleinden in de industrie: b.v. in de ijzeren staalindustrie (bij de ertsvoorbereiding, in hoogovens, in gieterijen), bij de bereiding van aluminium (drogen en calcineren), bij de bereiding van koper (roosten van pyriet), in glasovens, keramische ovens, cementovens en bij het drogen van graan en gras.
Voordelen van stookolie boven vaste brandstoffen zijn: minder verontreiniging, betere en regelmatiger warmteoverdracht, meer toepassingsmogelijkheden en arbeidsbesparing. Aardgas is vanwege dezelfde voordelen weer een concurrent van stookolie. De hoeveelheid geproduceerde stookolie loopt steeds meer terug, vooral omdat steeds meer dure, lichte koolwaterstoffen uit aardolie worden bereid. Voor zover de achteruitlopende markt nog om stookolie vraagt, worden daaraan ook hogere eisen gesteld voor wat betreft het toegelaten zwavelgehalte. Residustookoliën worden dan ook onderworpen aan een ontzwavelingsproces, waarbij de zwavel met behulp van waterstof wordt verwijderd.
