v. (-en), van een chemische reactie het verschil tussen de energie-inhoud van de moleculen voor de reactie en de energie-inhoud van de reactieprodukten.
(e) Elke chemische reactie gaat gepaard met een calorisch effect (ontwikkeling of absorptie van warmte). Indien tijdens de reactie geen arbeid wordt verricht, is de reactie-energie gelijk aan het calorisch effect van de reactie (de ➝reactiewarmte). Wanneer wel arbeid wordt verricht (b.v. door uitzetting van een gasmengsel of de vorming van elektrische energie bij een elektrochemische reactie), is de reactie-energie gelijk aan de som van het calorisch effect en de geleverde arbeid. Hiermee wordt voldaan aan de wet van behoud van energie (➝behoud van energie, wet van).
Een voorwaarde voor het kunnen verlopen van een reactie bij constante temperatuur en volume is dat een andere energetische grootheid, de vrije energie, afneemt. De thermodynamica leert dat het verband tussen de verandering van de vrije energie (ΔF) en de verandering van de energie (ΔU) wordt gegeven door de betrekking: ΔF = ΔU — τΔS. Hierin is τ de absolute temperatuur en ΔS de verandering in ➝entropie die bij de reactie optreedt. Bij het absolute nulpunt is de verandering in de energie gelijk aan de verandering in de vrije energie. De afname van de vrije energie bij een reactie die bij constante temperatuur en constant volume verloopt, wordt per definitie gelijkgesteld aan de ➝affiniteit.
