absolutie - absolu'tie [Lat. ab, uit, van, solvëre, losmaken, ontbinden], v.
1. rooms-katholiek: vergiffenis van zonden in de biecht;
2. de woorden, de formule waarmee de priester vergiffenis verleent;
3. kwijtschelding van kerkelijke straffen (in of buiten de biecht) ;
4. (in het breviergebed) het kapittel in de metten;
5. generale —, zegening waaraan een volle af laat verbonden is .
De term is rond de 12e eeuw gangbaar geworden in de westerse kerk, die hem overnam uit het romeinse profane recht. Tot dan toe werd voor de vrijspraak van beleden zonden de gebedsvorm gebruikt: ‘Moge de almachtige God zich over u ontfermen, uw zonden vergeven en u geleiden tot eeuwig leven’. Hieraan voegde het vierde concilie van Lateranen (1215) als beslissende formule toe: ‘Ik ontsla u van uw zonden in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest’. In de oosterse kerken bleef tot op de dag van vandaag de gebedsvorm als vrijspraak van zonden gepraktizeerd, terwijl in de rooms-katholieke kerk sinds ongeveer 1965 een toenemende interesse blijkt voor de vergevende betekenis van zgn. vieringen van boete en bekering (-»-biecht). Volgens de nieuwe romeinse Ordo Paenitentiae van 1974 blijft de privé-biecht met privé-absolutie de voornaamste gestalte van het boetvaardigheidssacrament en kan men slechts in bepaalde noodsituaties volstaan met een gemeenschappelijke absolutie na een gemeenschappelijke schuldbelijdenis.
In de reformatorische kerken kent men na de gemeenschappelijke schuldbelijdenis een genadeverkondiging: ‘Krachtens deze volmacht (Joh.20:22-23; Matt.18:18) spreek ik u vrij van al uw zonden en ontbind u daarvan in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest’. Ook in deze kerken keert men hier en daar terug tot de gebedsvorm, die dan genoemd wordt: een woord van vergeving. LITT. C.Riemers, Luther en het sacrament van de boetvaardigheid (1964); J.F.Lescrauwaet e.a., Geroepen tot vrede over zonde en vergeving (1973).
