Mannelijke geslachtsklier; teelbal; zaadbal; orgaan dat mannelijke geslachtscellen (spermatozoa) maakt en hormonen produceert
De kiemcellen voor de gameten migreren in de vijfde week van de zwangerschap naar de buikholte van het embryo en nestelen zich in de genitale lijsten (gepaarde, longitudinale stroken langs de linker en rechter mesonephros). Als het embryo TDF (testis determining factor) gaat produceren ontwikkelt de gonade zich vanaf de zevende week in mannelijke richting onder invloed van het geslachtshormoon testosteron.
De testis (meervoud testes) maakt gebruik van de afvoergang van de embryonale nier. Deze archinephridische ductus (gang van Wolff) wordt omgevormd tot vas deferens. Het “kapen” van de nierafvoergang is in de evolutie herkenbaar vanaf de reptielen. De vrouwelijke afvoergang (paramesonephridische ductus) wordt door het anti-Müllerhormoon afgebroken.
In de latere ontwikkeling verplaatsen de testikels zich naar de bodem van het abdomen om vlak voor de geboorte via het lieskanaal af te dalen in het scrotum.
De testes zijn opgebouwd uit sterk gekronkelde zaadbuisjes. In de wand daarvan liggen de kiemcellen (spermatogonia) evenals de Sertolicellen, die een voedingsfunctie hebben bij de spermatogenese, en Leydigcellen die testosteron produceren. De productie van spermacellen begint bij de mens echter pas in de puberteit. Door meiose ontstaan uit één spermatogonium vier haploïde spermatiden die verder differentiëren tot spermatozoa. Het proces duurt ongeveer 2,5 maand. Spermatozoa worden continu geproduceerd en verzamelen zich in de epidydimis (bijbal).
De grootte van de testis wordt bij zoogdieren beschouwd als maat voor polygynie. Bij intense spermacompetitie wordt veel sperma geproduceerd en is de testis groot. De menselijke testis is voor een primaat gemiddeld van grootte, wat een oorspronkelijk monogame levenswijze suggereert.
