Een venkelplant is geen echte knol, maar een bol. De naam venkel komt van het Latijnse woord ‘foenum’ dat ‘hooi’ betekent. De geur van hooi zou volgens de Romeinen op de sterk aromatische geur van venkel lijken. Venkelzaden staan al eeuwenlang bekend vanwege hun gezondheidsaspecten.
Venkel was al lang voor het begin van onze jaartelling bekend was en wordt al duizenden jaren ingezet vanwege zijn gezondheidsaspecten. Het is ook een belangrijke smaakmaker in de Indiase keuken. Venkelolie wordt o.a. gebruikt als geur – en smaakmiddel.
Venkel is de verdikte stengel van de venkelplant en behoort tot de familie van schermbloemigen, waartoe ook selderij, kervel, peterselie en wortel behoren. Het is een naar anijs smakende plant waarvan de draadvormige vertakkingen van de bladeren als kruid en de zaden als specerij gebruikt worden. Venkelzaad kan onder meer helpen bij darmproblemen.
De gezonde venkelgroente wordt in verband gebracht met een vermindering van buikklachten. Bij te snel, pittig en onregelmatig eten kan venkel helpen om maag- en darmklachten wat te verzachten. Daarnaast kan de groente helpen bij het verminderen van gasvorming.
Bereiding van venkel
Let er bij de aankoop van venkel op dat de ‘rokken’ van de venkel geen bruine vlekken hebben. Snijd de onderste schijf en eventueel ook de stelen bovenaan de venkel weg. Verwijder dan het eventuele groen; dit kun je trouwens prima gebruiken als garnering. Haal bij rauwe toepassingen ook de kern van de venkel eruit.
Venkel heeft een anijsachtige, ietwat zoete, maar tegelijkertijd pittige smaak. Door verhitting wordt deze smaak zachter. Je kunt venkel koken, roosteren, grillen, smoren of in een salade verwerken. Venkel kan, na 3 minuten blancheren, ook worden ingevroren.
Van fijngemalen venkelzaadjes kan een verfrissende thee worden gezet. Dat kan trouwens ook van de bladeren of de wortel.
Venkelolie
Etherische oliën, zoals venkelolie, hebben een positief effect op het darmmicrobioom en kunnen ontstekingen verminderen. Het wordt verkregen door aromatische bestanddelen door stoom of persing uit diverse bestanddelen, waaronder de wortels en bloesems van de planten, te halen.
Venkel kan ook een rol spelen bij:
• Overbeharing
Uit een onderzoek onder een veertigtal vrouwen met milde tot gematigde idiopatisch hirsutisme, zou blijken dat gel met 2-3% venkel effectief is in het verminderen van de haardikte.
• Darmkramp bij o.a. zeer jonge kinderen.
• Borstvoeding. Door de oestrogene eigenschappen kan venkel een rol spelen bij de hoeveelheid en kwaliteit van melkproductie i.v.m. borstvoeding.
• Pre-menstruele en overgangsklachten. Onderzoekers in de Iraanse hoofdstad Teheran gaven 90 vrouwen in de overgang acht weken lang een capsule met 100 mg venkel of een placebo. Ze stelden de klachten van de vrouwen vast aan de hand van een standaard vragenlijst. De vrouwen die venkel kregen, rapporteerden na vier weken aanmerkelijke verbeteringen in hun overgangsklachten. Hun klachten waren ook twee weken na afloop van de behandeling nog niet terug. Het gunstige effect van venkel zou te wijten zijn aan de aanwezige fyto-oestrogenen. Dit zijn chemische stoffen waarvan de structuur lijkt op de structuur van oestrogeen.
• Diverse infectieziekten.
• Het kauwen van venkelzaden geeft een frisse adem.
Bijwerkingen
Venkelolie bevat limoneen, een stof waar sommige mensen allergisch op reageren.Als men een allergie voor anijszaad, selderij, wortel, koriander, dille of karwijzaad heeft, kan het zijn dat men ook allergisch is voor venkel.
Bij zwangerschap of het geven van borstvoeding wordt venkelthee drinken afgeraden. In venkel komen namelijk van nature de aromastoffen estragol, methyleugenol en safrol voor. Bij dieren blijken deze stoffen schadelijk te zijn. Hoewel onvoldoende bekend is over de risico’s voor de mens, zijn er aanwijzingen voor een schadelijk effect. Daarom wordt zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven afgeraden venkelthee te drinken.
Venkel als groente eten kan geen kwaad, omdat daar veel minder plantengifstoffen in zitten dan in thee. De European Medicines Agency (EMA) concludeerde dat ‘’het gebruik van venkelthee door kinderen onder de 4 jaar wordt afgeraden i.v.m. het ontbreken van adequate gegevens’’(EMA, 2008).
