Gepubliceerd op 30-07-2017

Turkmenistan

betekenis & definitie

Republiek in Centraal-Azië, die in het zuiden aan Iran en Afghanistan grenst, in het noorden aan Oezbekistan en Kazachstan en in het westen aan de Kaspische Zee; sinds 27 oktober 1991 onafhankelijk. Een andere benaming voor de republiek is Turkmenië. Turkmenistan is lid van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS).

Het gebied van het huidige Turkmenistan viel in 1881, na de val van de Turkmeense vesting Gök Tépé, in Russische handen. Na de oktoberrevolutie van 1917 werd op 27 oktober 1924 de autonome republiek Turkmenistan opgericht. In mei 1925 werd Turkmenistan omgevormd tot een Unierepubliek, die tot 27 oktober 1991 deel uitmaakte van de Sovjetunie; op die datum werd de onafhankelijkheid uitgeroepen. Op 21 december 1991 sloot Turkmenistan zich op de conferentie van Alma Ata bij het GOS aan. Op 18 mei 1992 werd een nieuwe grondwet ingevoerd. De communistische president Saparmurad Niyazov, die in oktober 1990 door de Opperste Sovjet was gekozen, werd op 22 juni 1992 met 99,5 procent van de stemmen in zijn functie herkozen; er was geen tegenkandidaat. In een referendum van 15 januari 1994 werd zijn zittingstermijn tot het jaar 2002 verlengd. Rond de president ontstond een ware persoonsverheerlijking. Een groot aantal openbare gebouwen en instellingen was inmiddels naar hem genoemd. In de maand februari (1994) werd een nieuwe nationale feestdag ingesteld om de verjaardag van de president te vieren.

Door de aanwezigheid van olie en gas ging het in Turkmenistan tot eind 1993 economisch beter dan in andere voormalige Sovjetrepublieken. In 1994 besloot Rusland echter niet langer als doorvoerhaven voor Turkmeense producten te fungeren, terwijl de andere voormalige Sovjetrepublieken geen geld meer hadden om in Turkmenistan olie en gas te kopen. Doordat bovendien de communistische regering weigerde economische hervormingen door te voeren, dreigde in Turkmenistan een economische crisis. Turkmenistan probeerde nieuwe afzetmarkten te creëren in Turkije en Iran.