Gepubliceerd op 13-06-2017

Jaruzelski, Wojciech Witold (1923)

betekenis & definitie

Pools generaal en staatsman; minister-president (1981-85) en staatshoofd (1985-90).

Jaruzelski vocht in de Tweede Wereldoorlog in een Poolse eenheid van het Rode Leger. Na de oorlog volgde hij te Warschau een militaire opleiding en maakte hij een snelle carrière in het door Sovjetofficieren gedomineerde Poolse leger. In 1947 werd hij lid van de Poolse Communistische Partij. Jaruzelski werd in 1956, op drieëndertigjarige leeftijd, generaal. In 1968 werd hij benoemd tot minister van Defensie. Begin 1981 aanvaardde hij de post van minister-president en in datzelfde jaar werd hij als partijleider gekozen. Onder zware druk van Moskou kondigde Jaruzelski in december 1981 de staat van beleg af om de groeiende oppositie in Polen te breken. De onafhankelijke en populaire vakbond Solidariteit werd verboden.

Jaruzelski werd in 1985 tot staatshoofd gekozen. Solidariteit werd gaandeweg sterker, waardoor de vakbond in de eerste maanden van 1989 officiële gesprekken met de regering van Jaruzelski kon afdwingen. Het gevolg was dat in juni 1989 voor het eerst in de naoorlogse Poolse geschiedenis vrije verkiezingen werden gehouden. In juli koos het parlement met een meerderheid van één stem Jaruzelski tot president. Na de revolutie van 1989 in Oost-Europa zag hij in dat aanblijven weinig zin had, daarom maakte hij in 1990 zijn aftreden bekend. Jaruzelski werd in november 1990 opgevolgd door Lech Walesa, de leider van Solidariteit.