Adverteerders en reclamemakers mogen leden van het Koninklijk Huis niet gebruiken voor commerciële doeleinden. Het gaat daarbij niet alleen om foto’s en andere afbeeldingen, maar ook over het exploiteren van de stem, naam of handtekening. ‘Namaak’, duidelijk verwijzend naar de koningin of een ander lid van het Koninklijk Huis, is eveneens ongeoorloofd.
Leden van het Koninklijk Huis, maar ook andere bekende en minder bekende Nederlanders, hebben een grondwettelijk gegarandeerd recht op ‘eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer’. Vanwege de bijzondere positie van de koningin en de leden van haar Huis geldt er voor hen een speciale bescherming. Uit het recht op privacy vloeien twee soorten regels voort. Allereerst is er het in de Auteurswet opgenomen zogenoemde portretrecht. Dat recht geeft afgebeelde personen de mogelijkheid om zich onder bepaalde voorwaarden te verzetten tegen publicatie van hun portret. Als een lid van het Koninklijk Huis meent dat zijn portretrecht is geschonden, is het de rechter die zich hierover dient uit te spreken.
Geldt voor gewone staatsburgers dat zij zélf een procedure dienen aan te spannen, bij de koningin en de leden van haar Huis mogen óók anderen dat doen. Daarnaast zijn er de regels van de Nederlandse Reclame Code. De rechtsprekende instantie hiervoor is de Reclame Code Commissie (RCC), of, in hoger beroep, het College van Beroep van de Stichting Reclame Code (CvB). Belangrijke toetsingscriteria die hierbij een rol spelen zijn onder meer de ‘goede smaak’, ‘fatsoen’ en ‘misleiding’. Wat daar precies onder verstaan wordt, verschilt per geval. Iedereen die meent dat de regels zijn overtreden, is gerechtigd om bij de RCC een klacht in te dienen. Een belangrijke rol in deze kwesties speelt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) en sinds 2002 ook de Stichting Sigillis Regiis Praesidio.De onder de verantwoordelijkheid van de minister-president vallende RVD geldt als de waakhond die erop let dat de regels niet worden overtreden. En waar dat wél gebeurt, is het de RVD die waarschuwingen uitdeelt, of, als dat niet helpt, naar de rechter dan wel de RCC stapt. Soms ook neemt de RVD het initiatief om reclamemakers en adverteerders bij aanstaande belangrijke ‘koninklijke gebeurtenissen’ van tevoren te wijzen op de geldende regels. Het verbod de Oranjes aan een merk of bedrijf te koppelen is niet absoluut. Uit de uitspraken van de rechter en de RCC/CvB blijkt dat er ruimte is voor verschillende beantwoordingen van de vraag of een bepaalde reclame-uiting geoorloofd is of niet. Een felicitatie van een bedrijf bij een heugelijke gebeurtenis aan het hof kan er doorgaans wel mee door, maar het leggen van een directe relatie tussen het aangeprezen product en een lid van het Koninklijk Huis mag niet. Verder staat vast dat het niet is toegestaan gebruik te maken van een namaakkoningin of stemimitatie.
Zie ook Sigillis Regiis Praesidio, Stichting >vernoeming.
