is de rechtstreekse voortzetting van de hersenen en maakt deel uit van het centrale zenuwstelsel. Zoals de hersenen omgeven zijn door de schedel, zo wordt het r. beschermd door de uit benige ringen bestaande wervelkolom, het is gehuld in een zacht en hard ruggemergvlies en omgeven door hersenruggemergvocht.
De overgang van hersenen naar het r. is het verlengde merg (medulla oblongata). Als in een grote telegraafkabel liggen de zenuwvezels, die naar de hersenen toe gaan en die van de hersenen weggaan, in afzonderlijke bundels gerangschikt. Het r. bestaat, net als de hersenen, uit grijze, overwegend gangliëncellen bevattende substantie en uit witte substantie, de geleidebanen. De grijze substantie is binnen in het centrale kanaal van het r. in doorsnede vlindervormig gerangschikt en van buiten omgeven door de geleidebanen. Uit de voorste uitstulpingen van de grijze substantie (voorwortels) ontspringen de zenuwvezels, die naar de spieren lopen en de bewegingen dienen; deze komen aan weerszijden in de voorwortels uit het r. naar buiten en vormen de perifere zenuwen. De banen, die de zintuigelijke prikkels van huid, beenderen en spieren naar de hersenen voeren, komen aan de achterkant in de zgn. achterwortels in het r. binnen.
Ze komen bij elkaar in de achterste strengen van de witte substantie en gaan van hier naar de hersenen. In de vooraan en opzij gelegen strengen liggen de zenuwvezels gerangschikt (pyramidebanen), die van de hersenen naar het r. lopen en de beweging dienen. Het onderste deel van de wervelkolom wordt niet geheel opgevuld met het r. De uit de onderste delen ontspringende wortels verlaten niet, zoals de andere doen, dadelijk het wervelkanaal, maar begeleiden het r. en vullen het eind van het ruggemergkanaal op als de zgn. paardestaart (cauda equina), voordat ze uit het wervelkanaal tevoorschijn komen.
