de uit het volks- of „vulgair” Latijn (lingua romana ruslied) in de aan de Romeinen onderworpen landen: Italië, Gallië (Fr.), Spanje en Portugal, een deel van Rhaetië (Graubünden, Alpendalen, Triuli), voorts Dacië (Roemenië) onder inwerking van Keltische, Germ., Slav. e.a. elementen ontstane talen. Het zijn:
1. Italiaans,
2. Spaans,
3. Portugees,
4. Provençaals (met Catalaans),
5. Franco-Provençaals,
6. Frans,
7. Rhaetoromaans en
8. Roemeens.
Het gebied der R. of Romania wordt wel verdeeld in een W.- en een O.-Romania; de eerste omvat de nos 1 t/m 6, echter van het Ital. alleen de idiomen benoorden de Apennijnenboog; de tweede de Z.-Ital. idiomen plus nos 7 en 8.
