(in de R.K.Kerk), een complex van wijsgerige en theologische dwalingen, ca 1900 opgekomen, dat theoretisch een aanpassing beoogde van de leer en het leven van het katholicisme aan de moderne wijsbegeerte en wetenschap, maar dat practisch op een prijs geven v.h. geloof uitliep. Pius X veroordeelde 65 stellingen in het decreet Lamentabili (1907) en vaardigde enkele maanden later de encycliek Pascendi gregis tegen het modernisme uit.
Daarbij kwam nog de eis tot afleggen van de antimodernisteneed, opgelegd aan geestelijken en geleerden die in dienst van de kerk of haar wetenschappen staan.