Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-11-2019

Verdrag

betekenis & definitie

(volkenrecht) is een tusschen twee of meer dan één volkenrechtelijke personen tot stand gekomen wilsovereenstemming over een bepaald onderwerp. Sommigen voegen erbij: in een bepaalden plechtigen vorm. Andere namen zijn: tractaten, conventies, accoorden, etc. Niet alleen souvereine staten sluiten verdragen, ook bijvoorb. de Volkenbond, etc.

Sluiten van een v. is niets anders dan het vaststellen van zijn inhoud. Bij collectieve v. gaat meestal een conferentie vooraf.Volgens de Nederlandsche grondwet sluit de Koning alle verdragen, d.w.z. dat de Koning aan een of anderen persoon machtiging geeft het v. te sluiten. Hierop krijgt men een uitzondering in verband met de regeling van de internationale arbeidsorganisatie, die regelmatig vergadert en de teksten vastlegt. Goedkeuren moet de Staten-Generaal het v., tenzij de Koning zich de bevoegdheid tot bekrachtiging van het v. bij de wet heeft voorbehouden. Dan volgt bekrachtiging door de Kroon, d.w.z. de bevestiging van het tot stand gekomen v. Hierbij dient naar voren gebracht, dat niet-bekrachtiging door de tegenpartij niet mag beschouwd worden als een onvriendelijke daad. Een sprekend voorbeeld is de verwerping van het v. met België in 1927.

Dan volgt afkondiging van het v. In Nederland door plaatsing in het Staatsblad volgens K.B. tot plaatsing.

Krachtens art. 18 van het Volkenbondstatuut moet elk door de leden van den Volkenbond gesloten v. geregistreerd worden. Practisch aanvaardt de theorie, dat niet-registratie geen rechtsgevolg heeft. Toetreding tot v. heeft men, als andere staten zich bij een reeds bestaand v. aansluiten. De mogelijkheid wordt daartoe dikwijls opengesteld. Anders is goedkeuring van de oorspronkelijke makers noodig. Opzegging van een v. evenals toetreding kan slechts geschieden door de Kroon, als de wetgever dat goedgevonden heeft.

Gewoonlijk wordt de opzegging in het v. zelf geregeld. Een v. treedt in werking, als daarin geen bepaalde datum is genoemd na uitwisseling der ratificatie-oorkonden. Soms wordt t.a.v. een bepaald punt een voorbehoud gemaakt.

Naast v. heeft men „andere overeenkomsten”, die volgens de Ned. grondwet de Kroon vrijelijk mag afsluiten. De grens is moeilijk aan te geven.

Lit.: François, Handboek van het Volkenrecht (I en II 1931-’33); Basdevant, La conclusion et la rédaction des traités etc. (Acad. Droit Internat., XV 1928).

L. Janssens.

Belg. recht. Het verdragrecht maakt in België het voorwerp uit van art. 68 van de Grondwet. Naar luid van dit artikel sluit de Koning de vredes-, verbonds- en handelsverdragen. Hij geeft er kennis van aan de Kamers, zoodra het belang en de veiligheid van den Staat het toelaten, onder bijvoeging van de passende mededeelingen. Handelsverdragen en verdragen, waardoor de Staat zou kunnen worden bezwaard of Belgen persoonlijk gebonden, zijn eerst van kracht nadat zij door de Kamers zijn goedgekeurd. Rondou.