is de wetenschap, die zich bezighoudt met de bestudeering van het verband, dat er bestaat tusschen bouw en levensverrichtingen der verschillende wezens en hun omgeving, d.w.z. uitwendige omstandigheden (bodem, licht, temperatuur, vochtigheid, andere levende wezens, enz.), waaronder zij leven. Elke plant of dier kan nl. alleen onder bepaalde omstandigheden leven en zich vermenigvuldigen en daarbij is opmerkelijk, dat de verschillende planten en dieren zeer verschillende eischen stellen aan hun milieu.
Hiermee hangt samen, dat bepaalde levende wezens alleen op bepaalde standplaatsen worden aangetroffen, waar de omstandigheden gunstig zijn voor een behoorlijke ontwikkeling. De o. onderzoekt, in hoever de bouw en de levensverrichtingen der planten en dieren als nuttig te beschouwen zijn, m.a.w. in hoever planten en dieren aangepast zijn aan de omgeving.
Een goed voorbeeld van zulk een eigenschap, waardoor de bezitter aangepast is aan het milieu, is de mimicry van sommige insecten, die in kleur en vorm de omgeving nabootsen. Niet altijd echter kan men direct achterhalen, door welke eigenschappen de levende wezens aangepast zijn aan de omgeving en het is dan de o., die het verband tracht op te sporen.De o. wordt ook wel biologie genoemd, doch het is beter de laatste uitdrukking daarvoor niet te gebruiken, omdat tegenw. onder biologie meer de leer der levende wezens in het algemeen verstaan wordt.
Lit.: Hesse, O. der Tiere (in : Handw. d. Naturwiss., VII 1912); Drude, Die O. der Pflanzensamml. (in: Die Wissenschaft, L 1913); Neger, Biologie der Pfl. (1913) ; Hesse en Doflein, Tierbau und Tierleben (II 1914) ; Migala, Pflanzenbiologie (I 1922). Melsen.
