Gronsveld - gem. in Ned. Limburg, ten Z.W. van Maastricht, omvattend de dorpen G. (parochie), Eckelrade (parochie) en Hontem; 1712 inw. (1933), allen Kath.
Landbouw, tuinbouw en fruitteelt. Zeer drukke fruitveilingen.Gronsveld is oorspronkelijk waarsch. een Valkenburgsch leen, in 1498 door keizer Maximiliaan tot Vrije Rijksheerlijkheid verheven en omvatte de dorpen G., Heugem, Ekkelrade (ged.) en Hontem. Het bleef bestaan tot de Fransche Revolutie en behoorde tot de Westfaalsche Kreits; het bezat eigen munt en schepenbanken in G. en Heugem met beroep naar Aken en het Rijksgerecht in Spiers. De heer van G. had stem in den Rijksdag. Regeerende geslachten zijn geweest: Gronsveld tot de 15e eeuw, Bronckhorst tot 1719, de Törring tot 1794. De oudste heer v. G. is in 1063 Herman de Gruelis (Waalsche naam van G.).
De Heeren van G. bezaten burgerrecht in de stad Maastricht, alwaar hun huis, de „poort van Rymborg”, op de Breedestraat lag. Door keizer Rudolf II zou Joost van Bronckhorst ca. 1580 tot graaf verheven zijn. De laatste resten van het oude kasteel zijn in de 19e eeuw gesloopt. Eigenaar van het nieuwe kasteel is de heer Gadiot. G. houdt nog zijn oude schutterij in eere, een der vermaardste van Limburg, met haar vierjaarlijksch koningschieten en plechtige Bronkbegeleiding op Sacraments-Zondag, laatst in 1935. Over de belangrijke praehistorische vondsten nabij G., vgl. ➝ Sint-Geertrui. Thewissen.