Gracchus - 1° Caius Sempronius, Romeinsch volkstribuun en hervormer; helper, geestverwant en later ook opvolger van zijn broeder Tiberius Sempronius G. (4°); * 153, ✝ (vermoord) 122. Nog begaafder dan Tiberius, maar minder beheerscht.
Tegen den wil van den Senaat keerde hij in 124 terug uit zijn provincie en liet zich voor 123 tot tribuun kiezen. Doel was: zijn broeder wreken en de democratische wetten uitbreiden.
De landwet werd hernieuwd. En de eerste graanwet aangenomen.
Ieder burger zou tegen verlaagden prijs het benoodigde graan kunnen koopen. Het monopolie der senatoren op het lidmaatschap der rechtbanken schafte hij af, en liet ridders benoemen, hetgeen mede verdeeldheid bracht tusschen deze twee hoogste standen.
Het volk was tevreden en herkoos Caius (tegen de wet) ook voor 122 tot tribuun. Thans greep hij in de bestaande regeling van het burgerrecht in.
Alle Latijnen zouden volledig Rom. burgerrecht krijgen. Dit viel niet zoo algemeen in den smaak bij het volk! G.’s collega M.
Livius Drusus kon dan ook bewerken, dat Caius’ voorstel verworpen werd en hijzelf niet herkozen voor 121.
Bovendien werd zijn vijand L.
Opimius tot consul gekozen en G. nam zijn maatregelen. Hij verschanste zich op den Aventijn.
De tot dictator benoemde Opimius bestormde dezen heuvel. C.
G. viel, terwijl na hem nog 3 000 aanhangers om het leven werden gebracht.2° Tiberius Sempronius, veldheer in het Rom. leger tegen Hannibal; geboortejaar onbekend, ✝ 212 v. Chr. Versloeg als consul in 215 de Campaniërs en de Carthagers, en volgde Hannibal zelf naar Apulië. Hij viel drie jaar later in een hinderlaag. Zijn lijk werd door Hannibal geëerd.
3° Tiberius Sempronius, Rom. magistraat en veldheer, uit oud-Romeinsch, plebejisch geslacht; vader van de twee beroemde Graechen: Tiberius Semp. (4°) en Caius Semp. (1°) G. Levensjaren onbekend. Was augur in 204 en censor in 169. Vierde twee groote triomfen. Verkocht 80 000 Sardiniërs als slaven.
4° Tiberius Sempronius, Romeinsch democratisch hervormer en volkstribuun; * 163 v. Chr., ✝ (vermoord) 133. Zoon van den bovenvermelden Tiberius Sempronius en van Cornelia, de dochter van Scipio Africanus Maior. Zelf gehuwd met de dochter van Appius Claudius, en dus verwant met de adellijkste geslachten van Rome. Trok zich reeds op zeer jeugdigen leeftijd het lot van den boerenstand aan. Dit lot was in Italië diep treurig, ten gevolge van een uiterst ver doorgevoerd kapitalisme. Bijna alle land was in handen van weinige rijken („latifundia”). G. vatte het plan op den vrijen boerenstand weer in eere te herstellen. In 133 werd hij tot volkstribuun gekozen en stelde aanstonds eenige wetten voor, die radicaal in zijn geest zouden werken. De voornaamste hernieuwde een oude bepaling, waarbij het verboden werd, dat meer dan 125 ha in het bezit van één enkeling bleven. Tegen geringe rente zouden perceelen van 7½ ha aan arme burgers in erfpacht worden gegeven. Daar de groote grondbezitters leden van den Senaat waren, vond hij dit machtige staatslichaam op zijn weg. Doch, mede tegen het veto van zijn collega M. Octavius, dien hij liet afzetten, wist hij bij het volk zijn zin door te drijven. Zelf maakte hij met zijn jongen broeder Caius en zijn schoonvader Appius Claudius deel uit van de commissie, die deze moeilijke wet ten uitvoer moest brengen. Om de nieuwe grondbezitters te helpen, liet hij de bij testament verkregen schatten van Attalus III van Pergamon door het volk daartoe aanwijzen. De Senaat verzette zich nogmaals tevergeefs. Toen hij zich, onwettig, voor een tweede jaar tot tribuun wilde doen kiezen, werd hij van révolutionnaire koningsplannen beschuldigd, en met driehonderd anderen op het Forum gedood. De aanval stond onder leiding van P. Com. Scipio Nasica en onder bescherming van den Senaat. Slijpen