Gezant - (Volkenrecht), de vertegenwoordiger van het hoofd van een staat bij het hoofd van een anderen staat. Er zijn vsch. soorten:
1° ambassadeurs, de hoogste in rang;
2° buitengewone g. en gevolmachtigde ministers (gezanten in engeren zin);
3° ministers-residenten;
4° zaakgelastigden.
Deze laatsten worden niet bij het hoofd van den staat geaccrediteerd, doch bij een min. van Buitenl. Zaken. Ned. zendt geen ambassadeurs uit en ontvangt er geen. G. zijn er altijd geweest. Vaste g. werden het eerst door Venetië uitgezonden. Bevriende staten zijn verplicht eikaars g. te ontvangen, maar niet verplicht ze te zenden. Een g. kan bij meerdere staatshoofden zijn aangewezen.
Alvorens iemand tot g. te benoemen wordt gevraagd of deze persona grata is. Zoo ja, dan volgt de benoeming. Hij krijgt geloofsbrieven. Zijn taak is beëindigd, als hij door zijn staatshoofd teruggeroepen wordt, ofwel als hij zijn paspoorten terug krijgt van het staatshoofd, bij wien hij is aangewezen.
G. hebben zekere voorrechten, die samen worden gevat in het begrip exterritorialiteit. Dit omvat: persoonlijke onschendbaarheid, onschendbaarheid van zijn woning, vrijstelling van belasting, niet onderworpen zijn aan civiele of strafrechterlijke vervolging. Vroeger kwam daarbij recht van vrije uitoefening van zijn godsdienst. Recht van asyl geeft de woning naar moderne opvattingen niet. Zie ook ➝ Exterritorialiteit.
Lit.: G. Stuart, Le droit et la pratique diplom. et consulaires (Recueil des cours A. D. L, XLVIII).
