Familie - (Lat. familia)
1°→ Aanverwantschap; Bloedverwantschap; Gezin.
2° De H. Familie, a)Over het familieleven van de heiligste personen op aarde: Jesus, Maria en Joseph, is niet zoo heel veel bekend. Toch staan er in de beide eerste hoofdstukken van Mattheus en Lucas een aantal trekken uit opgeteekend, die alleen reeds voldoende zijn om het H. Huisgezin van Nazareth tot schitterend voorbeeld van elk Christelijk gezin te maken. Vanaf den vroegsten tijd komen voorstellingen uit het leven der gezamenlijke H. F. voor, maar pas in later tijd is de vereering van Jesus, Maria en Joseph als voorbeeld van het Christelijk gezin sterk opgekomen. In de 17e eeuw werd in vsch. bisdommen een feest van de H. Familie ingevoerd. Een „Vereeniging van Christelijke huisgezinnen”, thans over de geheele Kerk verspreid, werd in 1861 door p. Francoz S.J. gesticht; paus Leo XIII heeft ze bevestigd bij breven van 1892 (Neminem fugit en Quem nuper) en de vereering en navolging van de H. F. aan geheel de Kath. wereld warm aanbevolen; Benedictus XV strekte het feest van de H. F. over geheel de Kerk uit (Zondag onder het octaaf van Driekoningen). Ook talrijke congregaties van religieuzen en leeken (voor de in Ned. te Grave gestichte Missionarissen der H. F., zie → Berthier, 1°) en de aartsbroederschap der H. F. (zie hieronder), in de 18e en vooral in de 19e eeuw ontstaan, wijzen op een steeds toenemende devotie onder het Kath. volk tot het H. Huisgezin.
Gorris.
In de Christelijke kunst wordt de H. F. voorgesteld door de afbeelding van Maria en Joseph met het Goddelijk Kind. Dikwijls komen daar dan nog de H. Joachim en Anna bij of Elisabeth met Joannes den Dooper. Met den naam van H. Familie worden ook vaak aangeduid de voorstellingen van de geboorte van St. Jan den Dooper, van Christus’ geboorte, de vlucht naar Egypte, rust op de vlucht, huiselijk leven te Nazareth, enz.
Heijer b)De Aartsbroederschap der H. Familie J.M.J. is gesticht te Luik in 1844 door den Ned. kapitein van de Genie, H. Belletable, onder leiding van pater V. Dechamps. Tot aartsbroederschap verheven in 1847 verspreidde zij zich in België, Engeland, Ierland, Luxemburg en Duitschland, in N. en Z. Amerika.
Vooral ook in Nederland. In Brazilië telt zij thans 260 afdeelingen en heeft daar als elders machtig het godsdienstig leven bevorderd. Zij telde in 1931 2200 afdeelingen met 600 000 leden. In Ned. telt zij in 1935 862 afdeelingen voor mannen, vrouwen, jongens en meisjes. Centrum in Ned., waar het Nationaal Secretariaat gevestigd is, te Den Bosch. Organen: Zondagsblad v. d.
H. Fam. voor de leden, gesticht 1865, en Directeurenblad voor de priesters (1933). Zie ook → Godsdienstige Vereenigingen.
Lit.: Lejeune, l’Archiconfrêrie de la Ste Famille (Brugge 1894), Neerlandia Catholica (1888).
Mosmans 3°Familie (in de plant- en dierk.) is de samenvatting van meerdere naverwante geslachten van planten of dieren tot een groep.
