Coninxloo - naam van een schildersfamilie, die talrijke kunstenaars opgeleverd heeft, oorspr. te Brussel, later te Antwerpen, Mechelen, Amsterdam en Emden. De onderlinge verwantschap laat zich van eenigen, o.a. van de oudsten, niet vaststellen, maar waarsch. behooren allen tot één familie.
Tusschen 1498 en 1527 verschijnt een Gillis te Brussel, van wien weinig bekend is. Een tweede Gillis wordt herhaaldelijk genoemd tusschen 1529 en 1559. Naast hen schijnen er nog twee van denzelfden voornaam te Antwerpen geleefd te hebben tusschen 1539 en 1562.
Van de hierna te noemen Coninxloo’s is het familieverband na te wijzen. In 1491 verschijnt in de Brusselsche archieven een Jan als schilder, die twee zonen had, Jan Jr. (* 1489) en Pieter van wie de eerste een verdienstelijk kunstenaar was, die tot den kring van Orley behoorde; hij ging later (in 1552) naar Antwerpen. Hij had eveneens twee zonen, die schilderden; Gillis en Hans. Gillis (* 1544, ♰ 1607 te Amsterdam) is de belangrijkste van al zijn naamgenooten.
Hij was een uitnemend landschapsschilder, geschoold te Antwerpen, onder Gillis Mostaert, reisde in Italië, verliet om geloofsredenen in 1585 zijn vaderstad en trok via Frankenthal naar Amsterdam (1595). In zijn kunst is duidelijk de overgang te bespeuren van het romantische naar het naturalistische en hij heeft op het gebied der landschapsschildering hier grooten invloed uitgeoefend en veler oogen geopend voor de natuur en de schoonheid van het Hollandsche land. Zijn broeder Hans (* ca. 1540 te Antwerpen, ♰ 1594 te Emden) trok naar Emden, alwaar hij en zijn zonen Hans (♰f 1620) en Isaack (♰ 1634) tot zekere bekendheid kwamen. Zij schilderden meest landschappen met hist. of mythol. voorstellingen.
L i t.: van Mander-Hymans (I en II); v. d. Branden, Gesch.; E. Plietsch, Die Frankenthaler Maler (Leipzig 1910); Wauters, in Rev. de Belg. (1909); E. Starcke, in Oud Holland (1898). Schretlen.