Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

QUIËTISME

betekenis & definitie

is de levenshouding of mystieke leer, die de eigen werkzaamheid van de mens bij het streven naar volmaaktheid te zeer uitschakelt en de passiviteit ten opzichte van Gods werkzaamheid overmatig beklemtoont. In zijn extreme vormen openbaart het zich door een volkomen onverschilligheid ten opzichte van het eeuwige heil, door minachting voor mondgebed (speciaal het smeekgebed), voor de gewone genademiddelen (sacramenten), voor deugdbeoefening; door berusting in de zonde gepaard met een ontkenning van de persoonlijke zedelijke verantwoordelijkheid.

Bij sommigen is het niet meer dan een gemis aan waardering voor het overwegende gebed, een ongenuanceerde aanbeveling van „contemplatie", een veralgemening van de passiviteit die kenmerkend is voor hogere mystieke ervaringen.Quiëtistische elementen treft men in allerlei ketterijen aan. De term wordt vooral gebruikt voor de dwaalleer van de Spaanse Alumbrados uit de 16de eeuw, voor de beweging rond M. de Molinos (f 1696) in Italië en rond Madame de Guyon (t 1717) in Frankrijk. Een meer subtiele vorm van quiëtisme (semi-quiëtisme) wordt verweten aan Fénelon. j. N.