Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

GRATIE

betekenis & definitie

als het recht om ontheffing te verlenen van door de rechter opgelegde straf, komt in het O.T. niet voor en in het N.T. alleen bij de loslating van Bar Abbas. Het recht kwam voornamelijk tot ontwikkeling in de Romeinse keizertijd en ontwikkelde zich verder in het Germaanse recht.

Als inbreuk op de normale gang van de justitie kan het tot misbruik aanleiding geven en het werd daarom verworpen, o.a. door Kant en vele nieuwere schrijvers over strafrecht, maar verdedigd bij noodtoestand, in het leven geroepen door een conflict tussen de plicht tot straffen en bepaalde omstandigheden, doch vooral op grond van het feit, dat het positieve recht bij toepassing aanleiding kan geven tot inbreuk op de hogere rechtsbeginselen. Gratie moet verleend worden niet door het orgaan, dat met de rechtsbedeling is belast, doch door het souvereine gezag zelf.