was de offermaaltijd, die o.a. bij de Grieken en Romeinen na de begrafenis en op verschillende dagen daarna, meestal op de graven, gehouden werd, waarbij de overledene aanwezig werd geacht en waarvan men dacht, dat hij op een of andere wijze de gestorvene ten goede kwam. De Christenen namen deze gebruiken over, maar het bewuste of onbewuste offer aan de schim verving de Kerk door de Eucharistie (misschien ligt hier de oorsprong van de dodenmis).
Later werd het eten en drinken op de graven verboden en het dodenmaal leeft nu nog voort in verschillende folkloristische gebruiken bij de begrafenis en op Allerzielendag.
