('fo:dən) mv. (enk. Jood) [verbastering van Judeërs] volk bestaande uit Semieten en Hettieten met bijmenging van Indo-europese elementen. Geschiedenis.
1. Tot aan de Babylonische gevangenschap ± 2000-588 v. K.
Stamvaders waren de patriarchen Abraham, Izaäk en Jakob. Op uitnodiging van zijn zoon Jozef, verhuisde Jakob ± 1800 naar Egypte, waar zijn geslacht tot een talrijk volk aangroeide. Dit werd, na 400-jarige slavernij, door Mozes bevrijd, en na een 40-jarige omzwerving in de Sinaï Woestijn, door Josuë in het „Beloofde Land” Palestina binnengevoerd, dat men onder de 12 stammen verdeelde. Met Josuë’s dood begint het tijdperk der Rechters (1380-1050) gevolgd door dat der Koningen Saul, David en Salomon. Onder dezen bereikte het Joodse volk zijn hoogste bloei, doch verdeelde zich, onder Salomons zoon Roboam, 932 in het rijk Israël, dat 722 v. K. door de Assyriërs werd vernietigd, en het rijk Juda, dat 586 door de Babyloniërs werd onderworpen en waarvan de bevolking in de Babylonische gevangenschap werd overgebracht.
2. Tot aan de Verwoesting van Jeruzalem 588 v. 70 n. K.
Kuros, koning van Perzië, stond, na de inneming van Babylon, de Joden toe naar Palestina terug te keren (→ Zorobabel). De tempel te Jeruzalem werd herbouwd. Nehemias en Esdras arbeidden vlijtig aan de heropbloei der stad. In 332 kwamen de Joden onder de heerschappij van Alexander de Grote, daarna der Ptolemaiën, later der Syriërs, uit wier macht de Machabeeën ze bevrijdden. In 63 maakte Pompejus Judea tot Romeinse vazalstaat. De regering berustte nu bij de Romeinse stadhouder en werd gedeeltelijk door de dynastie van Herodes gevoerd.
Veelvuldige opstanden leidden tot de verwoesting van Jeruzalem door Titus, 70 n. K.
3. In de Verstrooiing.
Sinds de verwoesting van Jeruzalem hebben de Joden zich, gelijk de „Wandelende Jood”, over de gehele wereld verspreid. Een tijd lang oefenden zij enige invloed uit in Zuid-Arabië en in Spanje onder de Moren. Over het algemeen waren zij in de kristelijke landen van alle ambten en van grondbezit uitgesloten; sinds de kruistochten stonden zij aan vervolgingen bloot en uit veel landen bleven ze verbannen.
4. In de Nieuwe Tijd,
sinds het Tolerantie-edikt van Jozef II 1782, kwam er verbetering. Langzamerhand werden ze in de verschillende landen toegelaten. Thans vormen zij een geduchte macht, in het bezit van het grootkapitaal, invloedrijk in de pers, de literatuur en de politiek. Plannen tot kolonizatie van Palestina hebben het → zionisme in het leven geroepen. Hun aantal bedraagt tegenwoordig 12 milj. (hoogste totaal). In Duitsland heeft sedert 1933 het Hitlerregime ze uit alle openbare ambten geweerd, en ze zoveel mogelijk uit het land verwijderd. Kenteken: davidster.
Joden (1953)
1. v. st. 5.000.000
2. U.S.S.R. 2.000.000
3. Israël 1.432.000
4. Groot-Brittannië 450.000
5. Argentina 360.000
6. Frankrijk 300.000
7. Eoemenië 250.000
8. Frans-Marokko 208.000
9. Canada 205.000
10. Hongarije 155.000
11. Algerië 120.000
12. Zuidafrikaanse Unie 104.000
13. Brazilië 100.000
14. Tunesië 98.000
15. Iran 80.000
16, Polen 55.000
17, Australië 54.000
18. Turkije 52.000
19. Egypte 50.000
Vgl. België 34.000 Nederland 20.000 Wereld 12.000.000 .
