In het nabijbelse jodendom zijn er diverse figuren geweest die in tijden van krisis pretendeerden de langverwachte messias (Messiasverwachtingen) te zijn en zich daarmee aanhang onder het joodse volk verwierven (tijdens de joods-Romeinse oorlog van 66 n. C. bijv. de leider der Zeloten, Menachem ben Jehoeda; tijdens de tweede oorlog van 132 n.
C. Bar Kochba). De meeste van deze bewegingen, die meestal een militaristisch karakter hadden, werden door de Romeinen neergeslagen. In de late oudheid en met name in de middeleeuwen bleef dit verschijnsel zich herhalen. Het vroege christendom kan in zekere zin ook als messiaanse beweging gezien worden, al is het twijfelachtig of Jezus zichzelf als de messias zag en ontbrak het politieke element.
