Bram Peper is boos en wel hierom: vorig jaar bezorgde de Rotterdamse Stadspartij hem de grootste nederlaag uit zijn politieke carrière. (Nieuwe Revu 10-1-1996)
‘Mijn naam is Cor van der Laak, en wel hierom.’ Zo begon Cor van der Laak, een typetje van Kees van Kooten, zijn talloze donderpreken. Van der Laak, die op 29 oktober 1978 debuteerde, was buitengewoon populair bij een groot publiek. Dat komt omdat iedereen hem herkende. ‘In bijna alle gemeenten van Nederland blijkt een Cor van der Laak te wonen,’ schreef Kees Fens eens in de Volkskrant. ‘Zijn naam is een soortnaam geworden.’
Het gevolg was dat vele van Cors uitspraken gevleugeld zijn geworden. Dat geldt ook voor en mei hierom. Op zich is dit een algemene, veelvoorkomende constructie, maar als hij in een bepaalde context wordt gebruikt kun je er zo goed als zeker van zijn dat de schrijver of spreker Van der Laak in gedachten heeft gehad. Het kan bijvoorbeeld over iemand gaan die zich - net als Van der Laak - opwindt over iets absurds of pietluttigs. Zo schreef de NRC ooit over een controleur van de Vierdaagse in Nijmegen:
Het reglement van orde schrijft nette liedjes en decente kleding voor. En wel hierom, sprak de controleur: ‘Als er in een liedje geslachtsdelen voorkomen, dan zijn er heel veel mensen die zich daaraan irriteren.’ Blote buiken en blote bh’s werden gesommeerd het T-shirt onmiddellijk weer aan te rekken.
En Trouw; schreef eens over mannen die slordig plassen:
Nu is er, althans thuis, een ideale oplossing voor deze onhygiënische toestanden: de wastafel in de badkamer. En wel hierom: de ophanghoogte van dit sanitair is in verreweg de meeste gevallen ideaal. Dus geen gespetter meer. Het richtprobleem is daar ook niet meer aan de orde, doordat de omvang van een reguliere wastafel vele malen groter is dan de relatief geringe hoek, binnen welke de meeste richtafwijkingen voorkomen.
We zien de uitdrukking ook geregeld optreden in stellige beweringen die een nadere verklaring behoeven. Zo kopte de NRC in 1996: ‘Voetbal is goed voor het milieu, en wel hierom’. Het Parool schreef in 1997: ‘Chris noemt de dingen bij hun naam; jij bent een lui, en wel hierom. ’ En Trouw; meldde in 1998: ‘Een ding staat vast: de klant wordt uitgekleed, en wel hierom.’
En mei hierom is misschien wel het mooiste voorbeeld van een onschuldige Nederlandse uitdrukking die door Van Kooten en De Bie onherstelbaar is verbeterd.
Zie ook Cor van der Laak; hou je d’r buiten Cock en van die dingen dus.
