Ecofeminisme is het gedachtengoed van vrouwen die streven naar respect voor de levende natuur en voor alle bewoners op deze aarde. Ecofeminisme is een stroming die de verwevenheid onderzoekt van de onderdrukking van vrouwen en de uitbuiting van de natuur, en pleit voor een rechtvaardige wereld met gendergelijkheid en ecologische duurzaamheid.
Drie uiteenlopende ecofeministische stromingen bestaan er, een liberale, een spirituele en een sociaaleconomische variant. Wat deze stromingen verbindt, is intersectionaliteit. Dit betekent de verstrengeling van individuele en maatschappelijke factoren als gender, etniciteit, klasse en opleidingsniveau met als resultaat machtsongelijkheid en onrecht. Culturele contexten, politieke ideologieën en lokale ecologische uitdagingen zorgen voor verschillen tussen ecofeministische stromingen. Zo leggen grassroots-bewegingen in het Globale Zuiden de nadruk op de parallellen tussen de uitbuiting van 'Moeder Aarde' en de onderdrukking van gemarginaliseerde groepen, migranten of een Inheems volk. Patriarchale dominantie wordt daarbij vaak verbonden met natuurvernietiging door neokolonialisme en kapitalistische uitbuiting.
Binair-denken, stereotypering en zogenoemde essentialisme zorgen binnen sommige ecofeministische groeperingen voor spanningen. Het leven blijkt zelden wit óf zwart. Vaker is het grijs of fluïde. Vasthouden aan binair-denken rond kapitalisme/socialisme, lichaam/geest, individualisme/collectiviteit, vleeseters/vegetariërs kan dan contraproductief werken. Ook de Westerse beschaving tot iets wezenlijks of essentieels verheffen, doet afbreuk aan de inclusiviteit van ecofeminisme. Anders geformuleerd: eurocentrisme binnen het ecofeministische gedachtengoed staat haaks op een mondiaal ecologisme.
Ondanks deze spanningen blijkt pluriformiteit binnen de uiteenlopende stromingen van het ecofeminisme een krachtige bron van inspiratie. Er is ruimte voor debat over thema's als gender, mensenrechten, intuïtie versus rationaliteit, en de relatie tussen cultuur en natuur. Deze diversiteit aan perspectieven en strategieën zorgen voor grootschalige brede maatschappelijke veranderingen, waarbij geweldloosheid een kernwaarde blijft.
