Inheems (Eng. Indigenous) verwijst naar etnische gemeenschappen die gebieden bewoonden die later door kolonisten werden bezet. De ‘Inheemsen’ zijn nakomelingen van de eerste bewoners van een grondgebied en worden zelden politiek vertegenwoordigd in nationale regeringen.
De ‘Inheemsen’ koesteren hun sociaal-culturele identiteit en streven er als gemeenschap naar hun gebied onder eigen beheer te houden. Vaak worden zij als autochtone minderheid gediscrimineerd. Voorbeelden zijn de Indianen, Palestijnen, Aboriginals, Maori's, Adivasi, en Rohingya. Mondiaal verspreid zijn er vele duizenden inheemse of ‘Indigenous’ gemeenschappen.
Kenmerkend voor vele inheemse emancipatiebewegingen is de zelfidentificatie. Soms ligt daarbij de nadruk op het zogenoemde ‘primitieve’ authentieke tribalisme van jager-verzamelaars. Dit kan in Tanzania worden versterkt door ecotoeristen die op zoek zijn naar de ervaring van uitheems en exotisch gedrag. Vaker is er sprake van burgerlijk verzet tegen discrimineren en marginalisering door de heersende bevolking en hun regering. Inheems politiek activisme richt zich daarom op erkenning door nationale overheden en inspraak in het nationale beleid met betrekking tot het gebied waarop zij leven.
Het begrip 'Inheems' of 'Indigenous' (met hoofdletter) wint aan betekenis binnen samenlevingen. Organisaties zoals Amnesty International en de Verenigde Naties, samen met transnationale diplomatie, streven naar rechtvaardigheid voor de circa vijfduizend inheemse naties wereldwijd, die samen ongeveer een half miljard mensen vertegenwoordigen.
