Smolenskaja is de Moeder Gods van Smolensk, de Russische variant op de iconografie van de Moeder Gods Hodegetria.
In Rusland is de Smolenskaja een van de meest verbreide Moeder Gods-typen. Haar feest wordt gevierd op 28 juli. Het Christuskind zit op de linkerarm van zijn moeder met een schriftrol in zijn linkerhand en de rechterhand zegenend geheven. Hij kijkt de beschouwer rechtstreeks aan, terwijl de moeder Gods langs hem heen kijkt.
Uit legenden blijkt dat deze icoon nauw verbonden is met de geschiedenis van Rusland, vanaf het begin in Kiev via het ontstaan van het grootvorstendom Moskou en het ontstaan van de tsarenheerschappij. Toen de Byzantijnse prinses Anna in 988 huwde met grootvorst Vladimir van Kiev, bracht zij volgens de overlevering een Hodegetria- icoon mee. De icoon kwam in 1101 of 1103 in Smolensk terecht en werd in de kathedraal aldaar opgesteld. Daar kreeg ze de titel Moeder Gods van Smolensk. Tijdens de oorlogen met de Litouwers werd ze in 1398 naar Moskou overgebracht, maar keerde in 1456 op verzoek van de inwoners van Smolensk daarheen terug, nadat er in Moskou eerst een kopie van was gemaakt. Ook toen Napoleon de stad naderde, vond ze tijdelijk toevlucht in Moskou en Jaroslavl, maar niet nadat ze in een plechtige processie door het kamp van het Russische leger was gedragen (en met succes!). De originele icoon is in Smolensk in 1941 helaas verloren gegaan.
