Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Elia

betekenis & definitie

Elia is een van de grote profeten uit het Oude Testament. Zijn naam is afgeleid van het Hebreeuwse Elijahu (‘Mijn God is Jahwe’). Hij kwam uit Tisbe in Gilead (‘ruig bergland’), een gebied ten oosten van de Jordaan, dat doorstroomd wordt door de Jabbokrivier.

Hij leefde in de negende eeuw v. Chr. ten tijde van koning Achab. Zijn naam kenmerkt hem als strijder voor het geloof in één God: de ware God der vaderen, Jahwe. De geschiedenis van Elia wordt in de Koningenboeken verteld (1 Koningen 17- 18; 2 Koningen 1: 1-17). Elia is de enige oudtestamentische profeet wiens leven veel op iconen is voorgesteld. De reden hiervoor is dat Elia wordt beschouwd als een prefiguratie van zowel Johannes de Voorloper als Christus zelf. Zijn vurige hemelvaart wordt gezien als een voorafbeelding van de hemelvaart van Christus: ‘(...) kwam er opeens een wagen van vuur met paarden van vuur (...) en in een stormwind werd Elia ten hemel opgenomen’ (2 Kon. 2,11). Iconenschilders hebben deze tekst als aanleiding gebruikt voor hun schilderingen. Er zijn zo’n acht scènes uit zijn leven die vaak worden afgebeeld:
- Elia voorspelt koning Achab dat het drie jaar en zes maanden niet zal regenen.
- Een engel wekt Elia uit de slaap der ontmoediging en geeft hem water en brood.
- Elia wordt door een raaf gevoed bij de beek Krith.
- Elia bij de weduwe van Safarth. - De zoon van de weduwe Safarth wordt door Elia uit de dood opgewekt.
- Elisa laat zijn ploeg in de steek om Elia te volgen.
- Elia slaat met zijn mantel op de Jordaan en steekt de rivier samen met zijn leerling Elisa droogvoets over. - Elia vaart in een vurige wagen met vurige paarden ten hemel, terwijl Elisa zijn mantel opvangt.

< >