Puteoli - Stad aan de noordzijde van de Golf van Napels, ca. 528 v.C. gebouwd door Samische kolonisten als havenstad van Cumae, onder de oorspronkelijke naam Dikaiarcheia. Puteoli kwam onder Romeins gezag samen met Capua in 338 v.C. In de Tweede Punische Oorlog was Puteoli een belangrijke militaire en handelshaven.
In de 2e eeuw werd Puteoli de belangrijkste haven van het Romeinse Rijk na Delos. In Puteoli had alle in- en uitvoer van Rome plaats. Onder de keizers bezat het een volledig havencomplex, brandweer, lichtbaken, keizerlijke postdienst en een bijzondere verbindingsweg met de via Appia, de via Domitiana. Puteoli is langer bedrijvig geweest dan Ostia. Het werd pas in de 6e eeuw n.C. door de Germanen verwoest.
