Gepubliceerd op 20-09-2017

Naevius, Gaenus

betekenis & definitie

Naevius, Gaenus - Een van de vroegste Romeinse dichters (ca. 270-ca. 201 v.C.). Hij werd geboren in Campania en stierf te Utica, waarheen hij verbannen was. Naevius was de eerste werkelijke dichter in Rome, auteur van tragedies, komedies en een epos in saturnische versmaat, Bellum Punicum.

Zijn tragedies, naar Griekse modellen, behandelen themata uit de Troiaanse sagenkring, de legenden in verband met Romulus en Remus, de stichting van Rome, doch ook eigentijdse personen en gebeurtenissen. Hierdoor is Naevius de schepper van de fabula praetexta. Zijn werk is slechts fragmentarisch bewaard gebleven.

Van 34 komedies naar Grieks model, fabula palliata, zijn de titels bekend en hierin had Naevius de geschikte gelegenheid om vrijmoedig vooraanstaande politici te hekelen en te kritiseren, vooral de aristocratische Metelli. Hierdoor kwam de plebejer Naevius in de gevangenis terecht, waaruit hij door de tribuni werd verlost. Doch hij bleef in zijn fabulae praetextae kritiek uitbrengen, waardoor hij zich aan het einde van de Tweede Punische Oorlog de verbanning op de hals haalde. Toch was het zijn grootste verdienste aan de Romeinen een literatuur met eigen nationale inhoud te hebben geschonken, voornamelijk door het epos, dat hij nog op gevorderde leeftijd componeerde: Bellum Punicum. Hierin behandelde hij de Eerste Punische Oorlog, waarin hij zelf had meegevochten. Bij wijze van inleiding schetst hij de legendarische oorsprong van Rome en Carthago; Romulus wordt de kleinzoon van Aeneas en voor het eerst wordt er gesproken van Dido.

Van zijn tragedies naar Grieks model noemen wij Equus Troianus, Hector proficiscens, Iphigenia en Danaë, Lycurgus; van zijn fabulae praetextatae Clastidium (overwinning van Rome op de Galliërs, in 220 v.C.) en Lupus sive Romulus (als stichter van Rome).