(karspel), [spel — verkondiging van rechtsbeslissingen, vervolgens het gebied waarvoor de verkondiging geldig was],
1. kerkdorp, in Nederland kerkelijke gemeente of parochie;
2. van de 16e eeuw tot aan de Napoleontische tijd een burgerlijke gemeente op het platteland. Zo'n gemeente werd in Holland, Zeeland en Utrecht ambacht genoemd, elders kerspel of dorp. De naam kerspel werd gebruikt zowel ter aanduiding van het grondgebied (het laagste wereldlijk rechtsgebied) als van de gezamenlijke inwoners. Het wereldlijke kerspel moet van het kerkelijke kerspel onderscheiden worden. Meestal hadden zij wel dezelfde grenzen. De kerspelen waren opgebouwd uit een aantal buurschappen (→ buurschap).
In Drenthe waren de dingspelen (→ dingspel) verdeeld in kerspelen (parochies).
Litt. A.S.de Blécourt, Ambacht en gemeente (1912): J.Linthorst Homan. Het ontstaan der gemeenten in Drente (1935): J.Linthorst Homan. Van kerspel tot gemeente (1938): A.S.de Blécourt, Kort begrip van het oud-vaderlandsch burgerlijk recht (5e dr. 1939).
