het oude Toletum, stad in Spanje (in Nieuw-Caslilië), aan den Taag, ruim 7 mijlen bezuidw. Madrid; 17,500 inw.; eene in 1499 gestichte (van 1717 tot 1807 beroemde) universileit.
Onder de Bomeinen was T.de bewaarplaats van al hetgoud, dat in Spanje gedolven werd; de gnthische koningen verhieven T. tot hunne hoofdslad ; de Arabieren veroverden T. in 714, en behielden hel in weerwil van herhaalde opstanden tegen hun gezag. Bij de verbrokkeling van ’t kalifaat Cordova bestond er een Köïiinkr ^ geslicht 1031; het had slechts vier opvolgende koningen gehad (1031, 1061,1076,1081), toen het met de stad T. veroverd werd (1085) door Alfons VI; toen werd T. de hoofdstad van Gastilië, en onder Karel V was het dal van geheel Spanje, doch Filips II ontnam het dien titel,en schonk dien aan Madrid. In den tijd der Mooren had T. eene bevolking van 200,000 zielen. Onder de Gothen werden te T. 17 conciliën gehouden, meest allen belangrijk in een staatkundig opzicht; het is de geboorteplaats van den heil. Ildefons, van Aben-Fzra, van den geneesk. Aboel-Cassem, van Bodewijk de la Cerda. Het is thans de hoofdplaats der provincie T. (ruim 262 vierk. mijlen, met529,000 bewoners).