een held der Polen, geb. 1753 te Siechnowice in Lilauen, verliet naar aanleiding van ecne liefde-historie zijn vaderland, en begaf zich naar Noord-Amerika, waar hij in krijgsdienst trad, en adjudant werd van Washington. In 1783 naar Polen teruggekeerd, diende hij onder prins Poniatowski met den rang van generaal-majoor tegen de Russen, en overlaadde zich met roem in het gevecht van Dubieka bij Lublin (1792); doch toen koning Stanislas Poniatowski lafhartiglijk het verdrag aangenomen had, waardoor de Polen opnieuw werden overgeleverd aan hunne vijanden, verliet R. andermaal het land, en nam de wijk naar Leipzig.
De opstand, die zich in Polen voorbereidde om het juk der russische overheersching af te werpen, riep hem opnieuw naar Polen terug, en 23 Mrt. 1794 plaatste K. zich aan het hoofd der beweging. Aanvankelijk niet onvoorspoedig, versloeg hij de Russen te Wraclawice (Raslawicz) bij Krakau (4 April); doch hij werd weldra door de Pruisen, die in aantocht waren om de Russen te versterken, genoodzaakt zich terug te trekken naar Choczim. Vier maanden later (10 Oct. 1794) werd hij bij Maciejowice (Macziewice) aangetast door eene driedubbele overmacht; en na met leeuwenmoed gevochten te hebben stortte hij, door verscheidene kogels gewond, neder met den profetischen uitroep: FinisPolonice! Gevankelijk naarPetersburg vervoerd, bleef hij daar twee maanden, werd toen door Paul 1 groolmoediglijk in vrijheid gesteld, nadat hij diens schitterendste aanbiedingen van de hand had gewezen, en begaf zich eerst naar Londen, en van daar naar Amerika, van waar hij 1798 met eene zending van het gouvernement der Unie naar Parijs kwam. De aanbiedingen, die Napoleon hem deed om in fransche dienst te treden en Polen in opstand te brengen, wees K. van de hand; in 1814 begaf hi zich van Fontainehleau (waar hij een buitengoed bewoond had) naar Zwitserland, en vestigde zich te Sololhurn, waar hij, ten gevolge van een val met zijn paard, 15 Oct. 1817 stierf. Keizer Alexander liet het stoffelijk overschot van K. 1818 bijzetlen in den Dom te Krakau, waar hem een gedenkteeken opgericht werd. Reeds in 1792 was K. geproclameerd als fransch burger. Bij zijn testament stelde hij eene aanzienlijke geldsom ter beschikking van Jefferson (den president der Unie), die daarvoor te Newark de nog tegenw. bloeiende Kosziuszko-school slichtte, overeenkomstig de philanthropische begeerte van den overledene, om het onderwijs der Zwarten in Amerika te bevorderen.
