Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Sluis

betekenis & definitie

1) verkorte naam voor Maassluis.

2) fransch ÏÉcluse, stad in Zeeland, zevendhalf uur gaans bezuidw. Middelburg; 1500 inw.; haten; het komt in de 13e en 14e eeuw onder de namen Lammersvliet, Lammensvliet en Lambertusvliel voor, ligt aan een kleinen zeeboezem, het Zwin genaamd, en was voorheen eene sterke vesting, die gedurende de Republiek der Vereenigde Nederlanden, bijna altijd Sluis in Vlaanderen genoemd werd. In 1132 de haven veroverd zijnde door Willem van Yperen, werd S. doorhem versterkt, doch door den prins van Elzas belegerd en ingenomen ; 1295 werd S„ bij gelegenheid van eenen strooptocht van Jan van Renesse, eene prooi der vlammen ; in 1340 in 't geziebt van S. een vermaarde zeeslag tusschen de vloot van Frankrijk en die van Engeland, waarbij voor het eerst gebruik werd gemaakt van kanonnen op de schepen, in 1386 werd te S. de vloot van 1287 vaartuigen uitgerust om eenen krijgstocht naar Engeland te doen, die echter te niet liep. In 1406 (22 Mei) werd S. belegerd door eene sterke engelsche vloot, die ’t beleg staakte, wegens het sneuvelen van haren admiraal Thomas Pembroke. Eenige jaren later werd een groot gedeelte van S. door brand vernield, lzabella van Portugal, de bruid van hertog Filips den Goede,graaf van Vlaanderen, kwam op Kerstdag 1429 te S. aan, dat destijds de voornaamste haven van Vlaanderen was; ook Margareta van York, zuster van Engeland's koning, kwam als bruid van Karel den Stoute te S. binnen met 16 schepen (25 Juni 1468). Twintig jaren later (1488) werd S. tevergeefs belegerd door 't duitsche krijgsvolk van Maximiliaan; doch in't beleg van 1492 doorstond S. een benauwden tijd, werd door de pest geteisterd, en moest zich, toen een kruitmagazijn gesprongen was, overgeven. In den 80-j.oorlog koos S. de zijde der Staten legen Spanje; 1586 door de Spanjaarden belegerd (van 8 Juni tot 4 Aug.) moest S. eindelijk capiluleeren, en bleef in de macht der Spanjaarden lot 1604, toen het hun (18 Aug.) na een beleg van drie maanden ontweldigd werd door prins Manrits. Drie aanslagen der Spanjaarden, om S. te heroveren, mislukten (1606, 1621,1626). In 1747 werd S. na 5 dagen beleg door de Franschen ingenomen; doch bij den vrede van Aken (1749) teruggegeven. Bij het beleg van 1794 werd S. gedurende 22 dagen (4—26 Aug.) heldhaftig en roemrijk tegen de Franscheu verdedigd, doch moest eindelijk, door 's vijands kogels en bommen schier in een puinhoop herschapen, bezwijken voor de overmacht. Drie bange dagen (3, 4, 5 Febr.) bracht S. in 1825 door, toen het zeewater door feilen storm voorlgezweept de stad onder deed loopen. In 1830 werd S. overrompeld door de Belgen (30 Oct.), die echter reeds des nachts van den volgenden dag weder aftrokken.