Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Oorlog der Twee Rozen

betekenis & definitie

De burgeroorlog, die Engeland verwoestte in de 15e eeuw, ontstond uit den naijver der twee familiën Lancaster en York, die elkander den troon betwistten, en werd Oorlog der Twee R. genoemd, omdat de strijdende partijën elk eene roos tot herkenningsteeken hadden gekozen: de aanhangers van den hertog van York droegen eene witte roos, die van Lancaster eene roode. Het huis van Lancaster, gesproten uit den derden zoon van Eduard III, namelijk Jan van Gent, hertog van Lancaster, bezat den troon, sedert Hendrik van Lancaster (koning onder naam van Hendrik IV) dien ontweldigd had aan Richard II, den zoon van den Zwarten Prins en kleinzoon van Eduard III (1399).

Dit huis had reeds drie kortingen aan Engeland gegeven (nl. Hendrik IV, Hendrik V en Hendrik VI), toen het huis van York te berde kwam met zijne rechten op den troon. Het huis van York stamde af van Edmond Langley, hertog van York, zijnde wel is waar slechts de vierde zoon van Eduard 111, doch deze lak had zich vermaagschapt met de familie Olarence, die afstamde van Lionel, den tweeden zoon van dienzelfden Eduard III, en had diens rechten geërfd, welke rechten in 1385 door het parlement erkend waren. Richard van York, een kleinzoon van Edmond, den eersten hertog van York, en een zoon van Anna Mortimer, de erfdochter van het huis Clarence, stak het eerst de vaan van den opstand op in 1450. Hij trok partij van de ontevredenheid, die in Engeland veld won wegens het verliezen voor en na van al de fransche provinciën, die Hendrik VI genoodzaakt werd te ontruimen. Aanvankelijk overwinnaar te St.-AIbans (1455) en te Northamplon (1460), leed Richard de nederlaag en sneuvelde te YVakefieid (1460); maar zijn zoon Eduard, gesteund door Warwick en door de graven uit het zuiden des lands, zette den worstelstrijd voort, rukte op Londen aan, werd daar (Maart 1461) als koning uitgeroepen onder den naam van Eduard IV, behaalde te Towlon eene overwinning, waarbij hij Hendrik VI gevangen nam (1461), dien hij opsloot in den Tower van Londen. Na eenen nieuwen worstelstrijd, waarin hel voordeel nu aan de eene zijde was, dan aan de andere, bleef Eduard van York eindelijk meester van den troon, en liet dien bij zijnen dood overgaan aan zijne kinderen, die onder voogdij gesteld werden van hunnen oom Richard, hertog van Gloucester. Deze liet eerst zijne neven ter dood brengen, en toen zich zelven als koning uitroepen (1483) onder den naam van Richard III; doch hij maakte zich zóó gehaat, dat het gansche land tegen hem in opstand kwam. Hendrik Tudor van Richmond, uit het huis Lancaster, kwam hem aantasten, behaalde de overwinning van Bosworth op hem, doodde hem eigenhandig, en beklom zelf den troon (1485). Deze vorst, in de geschiedenis bekend onder den naam van Hendrik VII, was door zijne moeder een afstammeling der familie Lancaster, en trouwde na zijne overwinning met Elizabetk van York, de dochter van Eduard IV;zoodoende vereenigde hij de rechten der twee familiën, waardoor aan den oorlog een einde gemaakt werd. Zie HENDRIK VI, HENDRIK VII, EDUARD IV, en RICHARD III.