of Kaap-kolonie, de omslr. 1651 aan de Kaap de Goede Hoop (zie GOEDE HOOP) door Nederlanders geslichte kolonie. Reeds in 1648 werd de O.
I. Compagnie door den heelmeester Riebeek opmerkzaam gemaakt van hoeveel belang het zuidelijkst gedeelte van Afrika was als aanlegplaats voor de schepen, die naaren van Indie voeren; waarop genoemde Riebeek aan het hoofd van eeneuitrusting geplaatst werd, die 1651 de grondslagen legde tot het bezit van deze kolonie, waar reeds in 1652 eene stad gesticht werd (zie KAAPSTAD). Tot 1795 bleef deze kolonie in het bezit der Nederlanders, doch werd toen veroverd door de Engelschen, die wel is waar 1802 bij den vrede van Amiens het K. aan de Nederlanders teruggaven, doch zich reeds in 1806 opnieuw meester daarvan maakten, en 1814 bij den vrede van Parijs in het bezit van het K. bleven. Ofschoon dus de kern der bevolking nog uit afstammelingen van Nederlanders bestaat, zijn er onder de 200.000 Europeanen in het K. ook vele Duitschers, en vooral ook Engelschen, naardien de kolonie thans reeds meer dan eene halve eeuw Engelsch is (de gansche bevolking, met inbegrip van Hottentotten, Kaffers, Betjoeanen, en verdere inboorlingen, werd 1856 op ruim 267,000 zielen geschat). Het K. grenst ten N. aan het Namaqua-land en aan de landstreken door Korannas, Hottentotten en Bosjesmannen bewoond, ten O. aan het Kafferland en de Indische Zee, die zich ten zuiden van het K. vereenigt met den Atlantischen Oceaan, waardoor het K. aan de westzijde bespoeld wordt. Het K. heeft eene uitgestrektheid van circa 9000 [vierk. mijlen, is meerendeels bergachtig, wordt besproeid door eene menigte rivieren, waarvan de Berg-riv., de Breede riv„ de Oranje-riv. en de Visch-riv. de voornaamste zijn. Het K. is ingedeeld in twee groote provinciën, nl. de West-prov. of eigenlijke Kaap, en de Oostprov. of Uitenhage; zijnde deze weder ingedeeld in 21 districten, t. w.1) Kaap, of Kaapsch-district (Cape Division), wel het kleinste, maar tevens het belangrijkste en best bebouwde district der gansche kolonie, met de hoofdstad der kolonie (de Kaapstad) en o. a. onder aan den Tafelberg den beroemden wijngaard Constantia (Kaapwijn, Conslantia-wijn);
2) Stellenbosch, het voornaamste district voor den wijnbouw van het K.;
3) Malmesbury;
4) Paarl of Parel:
deze 4 districten liggen in het zuidwesten.
Wijders op de zuidkust:
5) Swellendam, het voornaamste district voor den graanbouw van het K.;
6) Caledon;
7) George;
8) Uitenhage;
9) Albany;
10) Fort Beaufort;
11) Port Elizabeth.
Op de noordwestkust:
12) Clanwilliam.
In het binnenland:
13) Worcester;
14) Beaufort;
15) Graaf Reynet;
16) Somerset.
In het noordoosten:
17) Colesberg.
In het oosten:
18) Cradock;
19) Victoria;
20) Alben;
21) Britsch Cafifraria.
De hoofdplaats van 't district Albany is Graham Town, die van Victoria is Alice; van de overige dragen de hoofdplaatsen denzelfden naam als de districten. Vergelijk de artt. ORANJE-VRUSTAAT «n TRANSVAALSCHE REPUBLIEK.
