lat.. Augusta Vindelicorum,hoofdpl.van 't beijersché regerings-distr.
Zwaben- en- Neuburg, ligt in eene vruchtbare streek, aan de zamenvloeijing van Lech en Wertach, met 44,000 inw. De met oude bolwerken, wallenen grachten,en daarbuiten liggende schoone wandellanen omringde stad, hoewel niet zeer regelmatig gebouwd, heeft toch verscheidene schoone straten, pleinen met prachtige fonteinen, merkwaardige kerken en grootsche gebouwen. Van laatstbedoelde verdient inzonderheid melding: het eertijds prinsbisschoppelijk paleis, waar de protestantsche vorsten 25 Junij 1530 aan keizer Karel V hunne geloofsbekentenis indienden (zie AUGSBURGSCHE CONFESSIE); wijders het door Elias Holl (1616—18) in den nieuw-romeinschen stijl gebouwde raadhuis met de groote gouden zaal; en een aantal gebouwen meer. Naast Frankfort aan den Main is A. de voornaamste koopstad van zuidwestelijk Duitschland. Historisch merkwaardig is A. in menig opzigt : Aanvankelijk heette het Damasia, totdat de Romeinen (15v.Chr.) ook de bevolking van Vindelicie ten onder bragten en te Damasia eene rom. volkplanting aanlegden, die naar den toeumaligcn keizer den naam ontving van Augusta. In de 5e eeuw werd A. geplunderd en verwoest door Attila, kwam vervolgens onder de heerschappij der frankische koningen, en werd andermaal verwoest in den oorlog van Karel den Gr. metThassilo. Op den hoogsten trap van bloei stond A. van 1368 tot aan den schm3lkaldischen oorlog (1546). In 1534 werd het Traktaat van A. gesloten (tusschen Frans I en de luthersche duitsche vorsten, tegen Karel V en de Roomsch-katholieken). In 1548 stelde Karel V op den rijksdag een middel voor om de twee godsdienst-partijen in toom te houden, welke maatregel bekend is onder den naam van Interim van A. In 1555 werd de Vrede van A. door Karel V geteekend, waarbij vrijheid van geweten werd toegekend, behoudens dit beding, datde prelaten, die de leervan Lulher omhelsden, afstand moesten doen vau hunne geestelijke inkomsten. Eindelijk kwam te A. 1686 tot stand het groote Verbond van A. tusschen de twee linien van het Oostenrijksche Huis, Zweden, Saksen, Beijeren, Zwaben, Frankenland, enz., ten doel hebbende om de veroveringen van Lodewijk XIV te stuiten; dit verbond was het uitgangs-punt van den oorlog, die eindigde met den Vrede van Rijswijk. A. was eene vrije en keizerlijke stad tot 1806, toen het door Napoleon 1 aan Beijeren werd toegevoegd.
