Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Albert de kloekmoedige

betekenis & definitie

hertog van Saksen, stamheer der Albertinische Linie, geb. 27 Julij 1443, jongste zoon van keurvorst Frederik II, bijgenaamd de Zachtmoedige, werd in 1455 met zijn broeder Ernst door Kuntz von Kaufungen geroofd, doch werd, terwijl hij naar Bohemen vervoerd werd, door een kolenbrander ontzet. In 1464 trad hij in den echt met Zedena (of Sidonia), dochter van George Podiebrad, koning van Bohemen, die 1471 stierf.

Ofschoon door de voornaamste steeden tot koning uitgeroepen, mogt het A. niet gelukken de kroon van zijnen schoonvader magtig te worden; want eer hij die aanvaardde waren de Bohemers van denkwijze jegens hem veranderd. In 1475 hielp hij keizer Frederik III tegen Karel den Stoute;1476 deed hij eene reis naar Palestina. Vervolgens streed hij voor den keizer in Hongarije en in de Nederlanden, waar hij door Maximiliaan 1488 tot algemeen stedehouder werd aangesteld.Bij het oproer der boeren in Noord-Holland, bekend onder den naam van Kaas- en Broodspel, kenmerkte hij zich als een dapperen schrander man door zijne krachtdadige maatregelen om dit oproer te beteugelen, doch evenzeer als hardvochtig en niet van baatzucht vrij te pleiten door de voorwaarden, die hij aan de ten-onder-gebragten oplegde; vooral op de regtvaardigheid van de schatting, door hem te Haarlem gevorderd, en over het geheel van zijne handelwijze aldaar, is zeer veel af te dingen. Door de verovering van eenige steden der Hoekschen bragt hij die partij geheel ten onder, waarvoor hij ook tot erfstadhouder over Friesland werd aangesteld. In het begin van 1499 gaf hij het bewind over dat gewest aan zijn tweeden zoon Hendrik over; en dat over de andere nederlandsche gewesten aan zijn oudsten zoon Joris, Daarop vertrok hij naar Duitschland. Doch reeds in Maart kwamen de Friezen tegen Hendrik in opstand, omdat deze hun eene nieuwe zware schatting wilde opleggen. Hendrik, door zijne onderdanen belegerd, werd door zijnen vader ontzet, die ook den ijzeren ketting buit maakte waaraan ze zijnen zoon wilden ophangen; die ketting wordt nog te Dresden bewaard. A. stierf te Emden 12 Sept. 1500.

< >