noemt men een vermeerdering der hoeveelheid bloed in een gedeelte van het lichaam, die niet veroorzaakt wordt door een verhoogden toevoer van bloed naar dat deel, doch door een belemmering in den afvoer. Deze belemmering in den afvoer kan plaatselijk zijn, in welk geval de S. slechts een klein gedeelte van het lichaam of een bepaald orgaan betreft, of gelegen zijn in het middelpunt van den bloedsomloop, het hart.
In het laatste geval breidt de S. zich in den regel voortdurend verder (stroomopwaarts) uit, tot zij een algemeene wordt. De druk in de aderen is zeer gering, zoodat bij de minste belemmering S. en haar gevolgen zouden optreden, ware het niet dat de aderen zoo talrijk (bijna 2 maal zooveel als slagaderen) en overal met elkaar verbonden zijn. Onder de plaatselijke belemmeringen, die S. kunnen veroorzaken, zijn te noemen: snoerende kleedingstukken (b.v. kousebanden), knellende verbanden, druk van gezwellen (ook zwangere baarmoeder, ophooping van drekstoffen), zich samentrekkende litteekens, verstopping der aderen (thrombose, adersteen), enz.Het bestaan van S. in een deel herkent men aan blauwe verkleuring (cyanose), uitzetting der aderen, verlaging der plaatselijke temperatuur (2° C) en vergrooting van het getroffen orgaan. Door den vertraagden bloedstroom kan de voeding van het orgaan niet voldoende onderhouden worden, zoodat op den duur ontaardingsprocessen optreden (atrophie, vervetting, bindweefselvorming, enz.); daarenboven is de S. oorzaak van het uittreden van bloedvocht uit de vaten, waardoor waterzucht (hetzij plaatselijk of algemeen) ontstaat. Ook bij andere lichaamsvochten spreekt men wel van S., indien de afvoer verhinderd is, b.v. galstuwing, urinestuwing, enz.
Bier’ sche S. noemt men een kunstmatig opgewekte S., door afsnoering van een lichaamsdeel met een elastieken slang of zwachtel, met het doel bestaande ziekelijke processen tot genezing te brengen. Reeds Ambroise Paré wendde S. aan om de vorming van callus (zie Beenbreuk) te bevorderen, vooral waar gevaar bestond voor het ontstaan van een valsch gewricht. Bier heeft deze behandelingswijze echter het eerst systematisch toegepast.
S. vermindert pijn, doodt wellicht micro-organismen en bevordert de voeding van het deel. In vele gevallen van plaatselijke tuberculose, chronische of subacute ontsteking der weeke deelen (phlegmone, fijt), gewrichtsverstijving (hier verbonden met mechanische behandeling), vochtuitstorting in gewrichten, slechte genezing bij beenbreuken, bevriezing, enz. heeft behandeling met S. mooie resultaten gegeven. S. mag echter nooit door leeken worden toegepast, daar de gevolgen bij te sterke of te langdurige aanwending zeer ernstig, n.l. versterf der gesnoerde deelen, kunnen zijn.
