Kidnappen; ronselen. Oorspronkelijk iemand dronken of bewusteloos voeren aan boord van een schip dat extra zeelieden kon gebruiken voor de route van San Francisco naar de Chinese havenstad Shanghai. Rond 1851 vond men in San Francisco, waar toen de goudkoorts heerste, met moeite bemanningsleden. Niemand wilde immers weg uit dit land van goud. Daarom werden zeelieden vaak op misdadige wijze gedwongen om aan zo’n halve wereldreis of ‘Shanghai voyage’ deel te nemen.
Met de belofte van vrij drinken en hoeren werden ze door bendes naar pensions gelokt. Daar werden ze volgegoten met whisky vermengd met opium. Totaal versuft liet men hen een contract ondertekenen waarmee ze moesten aanmonsteren op een schip. ‘To ship a man to Shanghai’ was de oorspronkelijke uitdrukking. Het shanghaaien werd pas vanaf 1906 door het Amerikaanse Congres verboden. Later werd het woord meer algemeen gebruikt voor iedereen die gedwongen werd om ergens te werken. Het begrip bestaat eveneens in andere talen, zoals het Engels: ‘to shangai’; het Duits: ‘shanghaien’ en het Frans: ‘shanghaier’. In Frankrijk heeft het woord tegenwoordig (als we Pierre Merle mogen geloven) de betekenis gekregen van ‘een vrouw dronken maken zodat ze makkelijker te verleiden is’.
Goedkoop keukenpersoneel wordt geshanghaaid uit de lange rij werklozen uit Pakistan en India.
Jan Cremer: Logboek. 1978
Mits hij niet ergens aan gene zij van de datumgrens werd gestrikt door amandelbruine vrouwenogen, geen ‘sief’ opliep onder een rode lantaarn, niet werd gesjanghaaid in duister Boston...
Ben Borgart: Troost. Verhalen. 1981
Of Albert E. Hicks, gangster van professie. ‘Gesjanghai-ed’ door een tegenstander, en kwam pas aan boord van zijn boot op weg naar Virginia tot bewustzijn.
Elsevier, 04-04-92
