Slokop, iemand met een haast fanatieke preoccupatie met eten. Tot in de achttiende eeuw waren gourmand en gourmet synoniemen. Beide benamingen worden nog wel eens met elkaar verward maar toch zijn er duidelijk verschillen. Een gourmand is een lekkerbek of gulzigaard, iemand met een elastieken maag. Het woord roept Rabelaisiaanse taferelen op.
Bij deze dienaar van de buik gaat het vooral om de hoeveelheid eten en drinken, terwijl een gourmet meer staat voor een fijnproever op gastronomisch gebied, een connaisseur van spijs en drank. De laatste is een autoriteit op het vlak van selecteren en klaarmaken van lekker eten. Daarnaast is hij of zij ook een gekwalificeerd kenner van zeer goede wijnen. De gourmet is dus niet noodzakelijk een veelvraat of hollebolle Gijs. In feite is hij door zijn discriminatie bij het kiezen van voedsel, een spaarzame eter. Hij houdt van zeldzame schotels. Vandaag de dag betekent gourmet iemand met een verfijnde en gecultiveerde smaak in zowel spijs als drank. Soms wordt het woord ook wel eens ironisch gebruikt voor iemand met een obsessie voor eten. Terwijl een gourmand meer oog heeft voor kwantiteit dan voor kwaliteit, is het bij een gourmet precies andersom! Het woord gourmand dateert van ca. 1354 en is van onbekende herkomst. Oorspronkelijk werd het gebruikt als adjectief, in de zin van ‘gulzig’. De gevoelswaarde die aanvankelijk pejoratief was (die van ‘slokop, iemand die meer eet dan strikt noodzakelijk’) veranderde rond 1890. Toen ging men er een kritisch en kieskeurig eter in zien. Tegenwoordig in ons dieetbewust tijdperk gebruiken we het woord weer als synoniem voor gulzigaard, al behoudt het in het Frans wel positieve connotaties.
Dan werpt Mertens zichzelf op als ‘geval’: ‘Mijn vader gold als een gourmand, een lekkerbek. Hij was een Brabander en hield voornamelijk van ingewanden, van hersens en zult en darmen.
De Groene Amsterdammer, 30-07-97
Wind, wat moet jij nou in de Van der Valk onder de pizzeria’s? Dat is toch niks voor een gourmand? NieuweRevu, 22-03-2000
